در سالروز درگذشت یحیی ذکا
یحیی ذکا از معدود افرادی است که اگر قرار باشد فرد یا گروهی در حوزه فرهنگ و هنر ایران دست به پژوهش بزنند، غیر ممکن است با آثار او روبه‌رو نشوند. او در سال 1302 در تبریز به دنیا آمد، در مدرسه رشدیه تبریز و مدرسه ترغیب تهران دوره ابتدایی و سپس در دبیرستان‌های تمدن تهران و پهلوی قزوین و فیروز بهرام دوره متوسطه را گذراند. او از محضر استادان برجسته‌ای چون ذبیح‌الله صفا، پرویز ناتل خانلری، محمدحسین مشایخ فریدنی و محمدجواد تربتی بهره برد. ایرج افشار، هوشنگ کاووسی و احمد فتحی از هم‌دوره‌های او هستند. وی حدود سال‌های ۱۳۲۱ و ۱۳۲۲ در دوره ایران‌شناسی، به همت و هدایت مرحوم ابراهیم پورداوود و محمد معین، شرکت کرد.
افزون بر آن در دهه بیست دوره تخصصی رشته کتابداری را در باشگاه دانشگاه تهران گذراند. سال ۱۳۳۳، از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشته باستان‌شناسی فارغ‌التحصیل شد و از نخستین دانش‌آموختگان این رشته بود.ذکا پس از طی دوره نظام در آذربایجان، از سال ۱۳۳۰ چند سال در دبیرستان اندیشه تدریس کرد. در چهاردهم بهمن ۱۳۳۵ به استخدام رسمی دولت درآمد و بیش از یک سال در کتابخانه دانشکده حقوق در کنار محمدتقی دانش‌پژوه، ایرج افشار و محمد مشکوة به کسب تجربه کتابداری پرداخت. بعد از آن اداره هنرهای زیبای کشور را به‌عهده گرفت که بعدها به وزارت فرهنگ و هنر تبدیل گردید.
یحیی ذکا پس از سال‌ها اشتغال در اداره هنرهای زیبا و وزارت فرهنگ و هنر در پنجم شهریور ۱۳۵۷ بازنشسته شد و پس از آن تا پایان عمر به فعالیت‌های فرهنگی و تحقیق و تفحص و تالیف مشغول بود، به‌طوری که در سال‌های آخر عمر، با وجود بیماری و کهولت، با عنوان کارشناس برجسته موزه هنرهای معاصر و مشاور عالی دایرةالمعارف بزرگ اسلامی به کار ادامه می‌داد. وی در ۲۸ دی ۱۳۷۹، پس از ماه‌ها بیماری، بر اثر از کارافتادگی کلیه، در تهران درگذشت.
یادش تا همیشه گرامی
#بام_تاریخ
به قلم فرشید پارسی‌کیا
عکس از مریم زندی
