“ضرورت هنر در هر شرایطی”
هگل معتقد بود که یک قوم صرفا زمانی آغاز به«ایجاد تاریخ» می‌کند که خود را به صورت «دولت سیاسی» نظام بخشد. هایدگر نیز نظری مشابه دارد، جز این‌که او نقش کلیدی را نه به دولت، بلکه به«اثر هنری» می‌دهد. در نظر هایدگر این اثر هنری است که وجود جماعت اصیل را ممکن می‌سازد. هنگامی که میراث جمعی از طریق اثر هنری قدر دانسته می‌شود، این امر در رابطه با موقعیت فعلی فرهنگ (وضعیت سیاسی ـ اجتماعی و موقعیت تاریخی ـ جهانی و نظایر آن) شکل کلی آینده حقیقی فرهنگ را، یعنی تقدیر آن را معین می‌سازد.
اثر هنری ما را از «قلمرو روزمرگی» بیرون می‌کشد
این به معنای تاریخی شدن آن فرهنگ است. چنین است که جامعه و قوم به یک جامعه زنده تبدیل می‌شوند. هایدگر تصریح می‌کند که اثر معنادار، عنوان هر عمل صحیحی است که به کار جامعه می‌آید. زندگی فرد معنادار می‌گردد اگر و فقط اگر هر فرد به روش خاص خود در وظیفه تاریخی خویش سهمی به دوش بگیرد. تنها چنین چیزی می‌تواند ما را از «شب بی‌معناییِ معاصر» نجات دهد. بدین سان متحقق شدن یک جامعه زنده توسط اثر هنری صورت می‌گیرد، زیرا از طریق این امر و صرفا از طریق این امر همگرایی و معنا ممکن می‌گردد.
هایدگر معتقد است که اثر هنری نه تنها ما را از «قلمرو روزمرگی» بیرون می‌کشد، بلکه ما را بیرون از آن نگه می‌دارد. این به معنای«ضرورت هنر در هر شرایطی» است. شایسته نیست که هنر با جنگ، انقلاب، بیماری (آن‌چه امروز با آن دست به گریبانیم) و هرج و مرج و غیره از حرکت باز بایستد، که اگر چنین شود اصالت و معنایمان را از دست خواهیم داد و در شب عالم غرق خواهیم شد. در طول زندگی فکری هایدگر دو تغییر بسیار اساسی رخ داد؛ یک این‌که اهمیت و اصالت را از «دازاین فردی» بیشتر به «دازاین جمعی» داد و دوم آن‌که عامل این اصالت را به جای «وجود مرگ آگاه» در «اثر هنری» دانست.
منابع:
هایدگر، مارتین، (1390)، سرآغاز کار هنری، پرویز ضیا شهابی، تهران، هرمس
یانگ، جولیان، (1384)، فلسفه هنر هایدگر ، امیر مازیار، تهران، گام نو
#بام_فلسفه_هنر
دبیر: سینا یعقوبی
تصاویر:
اخبار هنرهای تجسمی را در پشت بام پیگیری کنید.
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
گروه معماری کارند حامی شماره پنجم پشت‌بام
