به جز چند نمونه از قرن‌های اوليه‌ی اسلام, بيشترين نشانه های تصويرگرايی و احتمالا مجسمه‌سازی, از قرن چهارم هجری و از عهد غزنويان به بعد به منصه ظهور در آمد…
در اين دوران تصويرگری تحولات چشمگيری يافت و نقش انسان و حيوان موضوع اصلي اغلب دست ساخته‌های هنری شد.
مجسمه‌سازی نيز ابعاد گسترده‌تری يافت و بسياری از ظروف و وسايل چون عود سوز، قفل و سرمه‌دان در قالب حيوانات و پرندگان ساخته شدند.
اين مجسمه‌ها كه اشكال حيوانی داشتند، اغلب در ابعاد كوچک ساخته می‌شدند و به راحتی كاربردی را كه داشتند، انجام می‌دادند.
يک نگاه كلی به اين اشياء كاربردی نشان می‌دهد كه در آغاز جنبش تصويرگرايی, موضوع حيوان بيش از انسان مورد توجه بوده و اين البته دلايل مختلفی داشته:
- اول اين كه اندام حيوانات و پرندگان برای اشياء كاربردی, مانند قفل و سرمه‌دارن و عودسوز مستعدتر و متنوع‌تر از اندام انسان است.
- نكته دوم اين كه تداعی كمتری از بُت‌سازی دارد.
علاوه بر اين نكات, آشنايی چند هزار ساله ايرانيان با اندام حيوانات و پرندگان در انتخاب اين مضامين بی‌تاثير نبوده است.
تاريخ مجسمه‌سازی در ايران از فرهاد كوهكن تا علی اكبر حجار/ پرويز تناولی/ اولين نشانه‌ها/ صفحه٣١
بام مجسمه‌سازی
دبیر: فرزانه حسینی
