قاب‌بندی طبیعت محصور

22

درباره نمایشگاه آثار حسن سلطانی با عنوان «رستن ز روی خاک» در مرکز هنری نقش

در تاریخ هنر مدرن ایران تفکر بازگشت به گذشته یا وام گرفتن از منابع غنی فرهنگی، هنری و به شکل مشخص آن، ارجاع به منابع تصویری در نقاشی ایران کم نبوده است. نقاشان نوسنت‌گرای ایران با ذهنیتی تجددخواهانه در مسیر تولید هنری خود، همواره نیم‌نگاهی به آنچه در روند تاریخی هنر ایران شکل گرفته بود، حرکت کردند. در آثار این گروه از نقاشان اغلب ارجاعاتی تاریخی به هنر گذشته وجود دارد. این ارجاعات یا به شکل مستقیم یا به شکل غیر مستقیم (نمادین) نمود پیدا می‌کنند. نگارگری یکی از مهم‌ترین منابعی است که در طول بازه زمانی یکصد سال اخیر در بسیاری از آثار هنری تولید شده توسط این گروه حضور دارد.

در آثار حسن سلطانی نیز این شکل از برخورد با سنت‌های تصویری را می‌توان دید. او با رویکردی انتزاعی، سعی در ارایه تصویری مشخص از تلفیق یک سنت تصویری با رفتاری مدرن دارد. او با استفاده از عناصر هندسی مشخصی چون دایره، تقسیمات هندسی یا قاب‌بندی‌های درون کادر، چارچوبی از لایه‌های تصویری پی‌درپی می‌سازد تا نمایانگر عمق باشند. سلطانی طبیعتی را به تصویر کشیده که گاه در این تقسیمات هندسی و قاب‌بندی‌ها محصور است و در مواردی فراتر از چارچوب‌ها رشد و نمو دارد. حرکت قلمو در کشیدن امتداد شاخ و برگ‌ها در برخی نقاط به حدی از انتزاع می‌رسد که برای بیننده یادآور فرم‌های کشیده الفبا در خوشنویسی ایرانی است. رفتار هنرمند در ارایه فرم‌های خطی اکسپرسیو است.

او خطوط را با هیجان و انرژی به روی بوم کشیده است. اما این طبیعت محصور حضور نمادینی از باغ ایرانی است. آنجا که فرم‌های گیاهی در قاب‌بندی‌ها در کنار پرندگان تکمیل‌کننده این مفهوم می‌شوند. نکته دیگر در مورد این آثار پالت رنگی گسترده و متنوع هنرمند است. در مواردی هم با استفاده از رنگ‌های طلایی جنبه دکوراتیو اثر را دو چندان کرده است. آثار این هنرمند در ابعاد متفاوتی ارایه شده‌اند؛ در برخی از آثار او با قطع خاصی روبه‌رو می‌شویم. کادر عمودی کشیده در بعضی از آثار او همانند بخشی از اثر می‌ماند. انگار هنرمند عامدانه بخش بزرگتر اثر را حذف کرده و صرفا بخش کوچکی از آن را رو‌به‌روی بیننده قرار داده است. چنان که گویی مخاطب باید ادامه تصویر را تجسم و اثر را تکمیل کند.

بام گردی
محمد شمس

امکان ارسال دیدگاه وجود ندارد.