سفید روی هر رنگ دیگر
به بهانه زادروز رابرت رایمن
«پرسش در مورد این که چه چیزی را باید نقاشی کنید، بی‌معنی است، نحوه نقاشی اهمیت دارد.»
رابرت رایمن (Robert Ryman) سی ماه می 1930 در نشویل آمریکا متولد شد. پدرش فروشنده بیمه و مادرش معلم مدرسه و نوازنده پیانو بود. وی به مدت دو سال در موسسه پلی تکنیک تنسی و سپس در کالج معلمان جورج پیبدی موسیقی آموخت و به همراه دو نفر دیگر در سربازی گروهی راه انداخته و در جنوب موسیقی اجرا می‌کردند. او که عاشق موسیقی جاز بود، پس از دوره سربازی، به نیویورک رفت تا نوازنده ساکسیفون شود. در همان زمان و هنگام کار به عنوان نگهبان در موزه هنرهای مدرن، با هنرمندانی چون سول لویت و دن فلاوین آشنا شد و اواسط دهه 1950 نقاشی را شروع کرد.
آثار رایمن که از اهمیت اساسی در تاریخ هنر قرن بیستم آمریکا برخوردار است، در سه دوره دوسالانه ونیز و همچنین سه دوره دوسالانه ویتنی به نمایش درآمد. برخی آثار وی در مجموعه‌های دائمی چند موزه مهم دنیا، از جمله موزه هنر مدرن نیویورک و گالری تیت لندن نگهداری می‌شود. رایمن در آغاز کار با الهام از آثار نقاشان اکسپرسیونیست انتزاعی نقاشی می‌کرد، اما رفته رفته رویکردی تجربی و حتی مکانیکی برای نقاشی داشت.
«نقاشی انتزاعی وجود ندارد. من یک نقاش واقع‌گرا هستم؛ درگیر فضای واقعی اتاق و نور تابیده بر سطوح واقعی.»
او بر ابتدایی‌ترین تعریف آن به عنوان یک سطح چهار گوش صاف و پوشیده با رنگ تمرکز کرد. وی با استفاده از رنگ‌ها و سطوح مختلف و ضربات مختلف قلم‌مو یك محدوده مشخص سفید را مبنای کار خود قرار داد. این رویکرد رایمن باعث حذف تصاویر آشنا، رنگ متعارف و تا حدی ضربات قلم عاطفی شد. او معتقد بود که جزییات قابل مشاهده یک نقاشی، تجربه بیننده را می‌سازد؛ دیوار (معمولاً سفید) و نور محیط برایش بسیار اهمیت داشت. او درگیری طولانی مدت با نور را ادامه داد و رویای به تصویر کشیدن نور واقعی را در سر داشت. او گفته: «نقاشی انتزاعی وجود ندارد. من یک نقاش واقع‌گرا هستم؛ درگیر فضای واقعی اتاق و نور تابیده بر سطوح واقعی.»
رابرت رایمن هنرمند تجربه‌گری بود که تقریبا با هر چیزی نقاشی کرد
رایمن هم مانند موندریان و مالویچ خود را رئالیست می‌خواند. اما اغلب او را به عنوان یک نقاش مینیمالیست می‌شناسند. او هنرمند تجربه‌گری بود که تقریبا با هر چیزی نقاشی کرد؛ رنگ روغن، اکریلیک، کازئین، گواش، جسو، چسب پوست (خز)، لعاب، پلیمر وینیل، پاستل، لاک الکل، جوهر و مرکب هندی و چینی و غیره روی پارچه، چوب، انواع فلز، وینیل، پلکسی، فایبرگلاس، انواع کاغذ و مقوا، از جمله کاغذ فیلتر قهوه. وی بسیاری از آثار خود را با میخ‌های در معرض دید، نوار قاب، پیچ و مهره، براکت، کلیپس، بند پلاستیکی و غیره به دیوار می‌آویخت. علاوه بر این، آثار وی بازنمودی شهودی از جهان هستند که بیننده را در موقعیتی دوگانه گرفتار می‌کنند؛ تلاش برای مکاشفه و لذت یا عبور از برابر سطوح بزرگ سفید.
رابرت رایمن در سال 2019 و در سن هشتاد و هشت سالگی درگذشت.
#بام_نقاشی
دبیر: یاسمن شاپوری
نویسنده: زروان روح‌بخشان
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
