وعده آزادی و رستگاری مدرنیسم
در ابتدای قرن بیستم، در ۱۹۱۴ فوتوریست‌های جوان ایتالیایی، این مدافعان پرشور مدرنیته، در سال‌های پیش از جنگ جهانی اول خود را مردمان مدرنِ و آزادی معرفی کردند که از جلال و شکوه آینده خویش مطمئن هستند. برای آنها «سنت» مفهومی انتزاعی بود که تمام رسوم جهان در آن تلنبار شده و صرفا معادل بندگی و خواری بود و مدرنیته معادل آزادی: «کلنگ‌های خود را بردارید، تبرها و چکش‌هایتان را بردارید، و این شهرهای محترم را با بی‌رحمی، درب و داغان کنید!»
امبرتو بوچونی و آنتونیو سنت الیا به دست همان ماشین‌هایی که بدان‌ها عشق می‌ورزیدند، کشته شدند.
فوتوریست‌ها ستایش از تکنولوژی مدرن را تا حد نوعی شیفتگی افراطی عجیب و غریب و خودویرانگر پیش بردند و بر همین سیاق خود را حریصانه به آغوش این ماجراجویی افکندند. آنها «جنگ» را یگانه شیوه بهداشت جهانی اعلام کردند. البته ظرف دو سال، دو تن از خلاق‌ترین‌های آنها، امبرتو بوچونی نقاش و پیکرساز و آنتونیو سنت الیا معمار به دست همان ماشین‌هایی که بدان‌ها عشق می‌ورزیدند، کشته شدند.
باقی اعضای گروه زنده ماندند تا در آسیاب‌های موسولینی به عمله‌های فرهنگی فاشیسم بدل شوند که دست تقدیر آنها را خرد و خمیر کرده است. مخالفان این نگاه، مانند ماکس وبر، معاصران خود را لذت پرستانی بی‌دل و متخصصان بی‌روح می‌دانند. بماند که بعدها فوکو تحقیرآمیزترین اهانت‌ها را نثار کسانی کرد که می‌پندارند انسان مدرن می‌تواند آزاد باشد. پرسش این است که انسان امروز حقیقتا با مدرنیسم، آن طور که خود وعده داده بود، به رستگاری و آزادی رسیده است؟
#بام_فلسفه_هنر
دبیر: سینا یعقوبی
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
