«فرانسیس بیکن با سیلوستر گفت‌وگو می‌کند»
در اکتبر ۱۹۶۲ گفت‌وگویی با عنوان «فرانسیس بیکن با سیلوستر گفت‌وگو می‌کند» از رادیو پخش شد. این مصاحبه همچنین با عنوان«هنر غیرممکن» در جولای ۱۹۶۳ در نشریه ساندی تایمز به چاپ رسید. بخشی از این گفت‌وگو که جهان‌بینی بیکن در رابطه با هنر، عدالت اجتماعی و سیاست را نشان می‌دهد، در این زیر آمده است:
«سیلوستر: اصولا سیاست به وضوح درباره تضاد بین آزادی شخصی و عدالت اجتماعی است و شما فکر می‌کنید که آزادی شخصی بسیار مهمتر از عدالت اجتماعی است. وقتی نبود عدالت اجتماعی را می‌بینید آزرده نمی‌شوید؟
بیکن: نه، ولی من نسبت به آن هشیار هستم […]به نظر من این بافت زندگی است.
رنج مردم و تفاوت میان آن‌هاست که هنر برجسته را می‌آفریند نه تساوی طلبی
می‌دانم می‌توانید بگویید که تمام زندگی کاملا مصنوعی و ساختگی است، اما به عقیده من آن‌چه که عدالت اجتماعی نامیده می‌شود، زندگی را بی‌خود و بی‌جهت مصنوعی‌تر می‌کند.[…] به نظر من رنج مردم و تفاوت میان آن‌هاست که هنر برجسته را می‌آفریند نه تساوی طلبی.
سیلوستر: شما می‌گویید آن‌چه یک جامعه با آن سنجیده می‌شود، پتانسیل آن جامعه در خلق هنر برجسته است نه میزان خوشبختی اکثر مردم؟
بیکن: چه کسی یک جامعه خوشحال را به یاد می‌آورد یا به آن اهمیت می‌دهد؟ پس از صد سال به تنها چیزی که فکر می‌کنند، این است که یک جامعه چه چیزی بر جای گذاشته است. شاید این امکان وجود داشته باشد اما هنوز اتفاق نیفتاده و تا به حال تنها به خاطر آن‌چه خلق کرده در یادها مانده است.»
آیا هنرمند باید نسبت به مسائل پیرامونش حساسیت ویژه‌ای داشته باشد؟
در جای دیگری از این گفت‌وگو بیکن می‌گوید: «دلم می‌خواهد زندگی تا آنجا که ممکن است آزاد باشد، فقط می‌خواهم در بهترین اتمسفر کار کنم. برای همین در سیاست تمایل به رای دادن به جناح راست را داشتم چون آنها کمتر از چپ‌ها ایده‌آلیست هستند و برای همین، شخص نسبت به این که توسط ایده‌آلیسم چپ، دست و پایش بسته شود، آزادتر است. همیشه احساس می‌کنم با جناح راست بهتر سر می‌کنم.» این بخش از گفت‌وگو دوباره این سوال اساسی را پیش می‌کشد که آیا هنرمند باید نسبت به مسائل پیرامونش حساسیت ویژه‌ای داشته باشد؟ آیا وظیفه‌ای به عهده هنرمندان است؟
آیا ما باید از زندگی شخصی و دیدگاه‌های سیاسی اجتماعی هنرمند متاثر شویم؟
خلق هنر برجسته مهم است یا خوشبختی مردم و عدالت اجتماعی؟ بیکن می‌گوید مهم‌ترین چیز در زندگی کارش است. حتی به نظرش کِش رفتن، مشکل اخلاقی ندارد. به این ترتیب این وسوسه پیش می‌آید که سوال مهم‌تری مطرح شود. این‌که رفتار شخصیِ هنرمند و دیدگاه‌های اجتماعی و سیاسی وی برای بیننده اثر هنری چقدر اهمیت دارد؟ آیا ما باید از زندگی شخصی و دیدگاه‌های سیاسی اجتماعی هنرمند متاثر شویم یا تنها و تنها خود اثر اهمیت دارد؟
از کتاب گفتگوهای دیوید سیلوستر با فرانسیس بیکن، ترجمه شروین شهامی‌پور، تهران، نشر نظر، 1390.
#بام_فلسفه_هنر
دبیر: سینا یعقوبی
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
