«زخم‌های جنگ کهنه می‌شوند، اما التیام نمی‌یابند.»
«زخم‌های جنگ کهنه می‌شوند، اما التیام نمی‌یابند. زخم خوردگان تنها می‌آموزند که رنج را تاب آورند و با درد زندگی کنند. اما این تنها بی‌عدالتی جنگ نیست. جنگ قربانیان خود را به فراموشی می‌سپارد تا نفسی تازه کند و جامعه‌ها و انسان‌های دیگری را در کام خود بسوزاند و خاکستر کند. در مقابل، عکس با توان بی‌مانند و ثبت‌گرایانه‌اش این قاعده را برهم می‌زند. آنگاه که دوربین هدفمند و همدلانه به سوی قربانیان جنگ نشانه می‌رود به جای هزاران واژه سخن می‌گوید و راه را بر فراموشی خود خواسته می‌بندد.»*
منعم عکاسی که در عکس‌هایش، معلولان جنگی و قربانیان مین را به تصویر کشیده است
نمی‌شود از عکاسی جنگ صحبت کرد و نامی از مهدی منعم نبرد هرچند که او از نام می‌گریزد و آهسته و بی‌صدا کار می‌کند. منعم از اولین عکاسانی است که در عکس‌هایش، معلولان جنگی، قربانیان مین و جانبازان شیمیایی را به تصویر کشیده است. او در سال ۱۳۳۹ در رشت به دنیا آمد. در سال ۱۳۵۷ با سیف‌الله صمدیان آشنا شد و ماحصل این آشنایی ورود منعم به واحد عکس خبرگزاری جمهوری‌اسلامی ایران و شروع کار جدی او در مناطق عملیاتی جنگ بود. اما در طی اتفاقاتی منعم به همراه چندتن دیگر خبرگزاری را ترک کرد. در این میان یک وقفه دوساله در فعالیت عکاسی او به وجود آمد.
« جنگ اتفاق ناخوشایندی بود که در آن عده‌ای بردند و عده‌ای باختند.»
به‌طور مشخص پروژه اصلی منعم بعد از جنگ، جانبازان بوده است؛ اول جانبازانی که در مناطق عملیاتی مجروح شده‌اند و بعد غیرنظامیانی که در جنگ آسیب دیده‌اند. مورد اول، فرد خودش رفتن و ایستادن را انتخاب می‌کند، اما مورد دوم، غیر نظامیانی هستند که خودشان انتخاب نمی‌کنند، بلکه انتخاب می‌شوند و به همین خاطر شاید موضوع برای او کمی سخت باشد و نگاه عمیق‌تری را می‌طلبد.
منعم می‌گوید: «به موضوعات عکس‌هایش نگاهی انسانی داشته است هر چند به نظر او در بازی‌های سیاسی به این افراد توجه نمی‌شود ولی او به عنوان یک عکاس خود را ملزم می‌داند تا کاری کند که قربانیان جنگ تحقیر نشوند.» منعم با حضور در روستاهای مرزی که در طول سال‌های جنگ زیر آتش نیروهای دشمن قرار داشتند، به عکاسی از آنانی پرداخت که در طول جنگ یا نبودند و یا در سنین کودکی قرار داشتند و در سال‌های پس از جنگ از جمله قربانیان بقایای تبعات جنگ بودند.
منعم معتقد است: « جنگ اتفاق ناخوشایندی بود که در آن عده‌ای بردند و عده‌ای باختند.»
* از کتاب قربانیان جنگ، جلد یک، مهدی منعم. مقدمه‌ای از ۱۰ عکاس ایرانی.
منابع:
Akassee.com
Dw.com
#بام_عکاسی
دبیر: فاطمه پزشکی
تصاویر:
گروه معماری کارند حامی شماره پنجم پشت‌بام
اخبار هنرهای تجسمی را در پشت بام پیگیری کنید.
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
