نخستین کتاب چاپ سربی در ایران

رساله جهادیه

اگر شروع تاریخ چاپ به معنای امروزین را با انتشار اولين کتاب توسط گوتنبرگ يعنی انجيل ٤٢ سطری در تاريخ ١٤٥٥م بدانيم، شاهد فاصله‌ای ٣٦٣ ساله تا ورود صنعت چاپ به ايران برای انتشار کتاب به زبان فارسی در سال 1196ش/ ١٢٣٣ق/ ١٨١٨م هستيم، به آن معنا که زمانی در حدود چند قرن پس از اختراع اوليه اين صنعت در ايران، در ابتدای راه خود قرار داشت. نخستين چاپخانه‌ در سال 1196ش/1233ق/1818م توسط میرزا زين‌العابدين تبريزی ايجاد شد. میرزا زين‌العابدين به دستور عباس‌ميرزا نایب‌السلطنه به روسيه رفته و شیوه کار چاپ و چاپخانه را در آنجا فرا گرفته بود و با خريد ماشين چاپ سربی به ايران برگشت و با تاسيس چاپخانه شروع به فعاليت كرد. کتاب رساله جهاديه تاليف ميرزا عيسی قائم‌مقام اول، نخستين کتابی است که به روش چاپ سربی به سال 1196ش/١٢٣٣ق/ ١٨١٨م در ايران و در شهر تبريز منتشر شده است. اين کتاب٨٤ صفحه‌ا‌ی مجموعه‌ای از فتاوی علمای شيعه است که به فرمان فتحعلی‌شاه، برای کمک به عباس ميرزا، مردم را به جهاد عليه کفار در جنگ ايران و روس دعوت می‌کند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر به شماره نهم مجله پشت‌بام، با عنوان گرافیک قاجار مراجعه کنید.

بام اسناد پژوهشی
گروه پژوهش پشت‌بام