درباره آثار محسن رضایی
بیشترین نمود بیانی احوالات آدمی، در چهره او رخ میدهد. در مواجهه با هر رویداد یا اتفاقی تغییرات ظاهری در صورت شخص، بیانگر احساس او نسبت به آن واقعه خواهد بود؛ از غم و شادی تا ترس و خشم و نفرت. ماهیچههای صورت ظرفیت تغییر شکل و بیانگری بالایی دارند تا بیانی تصویری و بیکلام باشند از آنچه حاجتی به بیانش نیست. یکی از شیوههای بازنمایی انسان و حالات او طراحی یا نقاشی از پرتره است. چهره فارغ از آناتومی کلی بدن، اجزای مهمی را در خود جای داده است که هر کدام از آنها قابلیت پرداخت بسیاری برای درگیر کردن بیننده با یک مفهوم مشخص را دارند.
در آثار محسن رضایی پرترههای متفاوتی حضور دارند که از طیف سنی مختلفی هستند. هر کدام از آنها در حالتی ثابت و بازگوکننده احساسی غریبند. هنرمند تصویر واضح و شفافی از چهره به ما نشان نمیدهد. او عامدانه با ایجاد اختلالات بصری با ترکیب مواد، وضوح و کیفیت دریافت بصری ما را به تعویق میاندازد. هرچند مفهوم ذهنی هنرمند و مساله تولید این آثار بر ما پوشیده است، اما از نوع تکنیک و دریافت ظاهری میتوان فهمید که تصاویر گویای نوعی درگیری باطنی و فردی است. حال این درگیری، ذهنی یا درونی باشد و بیانگر عواطف هنرمند یا افراد مورد مطالعه وی، در هر حال رابطه همزادپنداری را در مخاطب برمیانگیزد. نکته دیگر این که برخی آثار وی اقتباس از آثار عکاسی و نقاشی دیگر هنرمندانی است که پرترههای خاصی میساختند.
میتوان تحلیلی بر این مبنا داشت که رویکردهای روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در شکلگیری این نگاه تاثیر گذارند. میتوان چهره هر فرد را آیینهای در برابر جامعه خواند. میتوان از این آثار به مفهوم «مشت نمونه خروار» رسید. یعنی بخشی از هر چيز نشاندهنده كيفيت و خصوصيت كل آن چيز است. خصوصیت بخش اندکی از رفتار اجتماعی و یا نمود کوچکی از جامعه در این پرترهها نهفته هستند. چهرههایی در هم تنیده با اختلالات بصری، بدون وضوح کیفی، در حالتی مات، خیره، مغموم و حتا بیچهره (بدون جزییات) که هر کدام از ما میتوانیم باشیم؛ خیره به تصویری همانند خود، خیره به تصویر همنوع خود و در نهایت خیره به بازنمایی نمونه کلی از خود.
محسن رضایی که سال 1380 در تهران متولد شده، علاوه بر نقاشی و طراحی، از سال 1395 به عکاسی نیز مشغول است. او تا کنون در چندین نمایشگاه داخلی و خارجی و همچنین چند جشنواره بینالمللی حضور داشته و جوایزی همچون جایزه جشنواره عکس لنز کالچر (2020) و جایزه برگزیده بخش نگاهی دیگر شانزدهمین تصویر سال را در کارنامه خود دارد. در حال حاضر پنج اثر وی در کنار آثار سه هنرمند ایرانی دیگر (سپیده نظری، نسرین نجفی و سارا آزموده)، در نمایشگاهی با عنوان «تابش نور بر ایران» در موزه هنرهای معاصر مایل (Mile Museum of Contemporary Arts) در نیویورک به نمایش درآمده است.
بام نگر
محمد شمس
تصاویر آثار به نمایش درآمده در موزه مایل:
تصاویر برخی دیگر از آثار محسن رضایی:
