آنجا که فریاد می‌پیچد

درباره آثار نیلوفر قادری‌نژاد

به سال 1377 در تولد پرویز شهریاری برای اولین‌بار استاد نیلوفر قادری‌نژاد را دیدم. همه آنهایی که قادری‌نژاد را از نزدیک دیده‌اند، قطعا چهره مهربان او را هیچ‌وقت از یاد نمی‌برند؛ چهره مهربان و روحیه نوع‌دوستی او که در آثارش نیز مشهود است. آثار قادری‌نژاد ترکیبی از رنگ‌های درخشان و فرم‌های پرکنتراست است و حضور انسان نقش بسیار مهمی در محتوای آنها ایفا می‌کند.

انسان در آثار قادری‌نژاد

قادری‌نژاد نسبت به انسان، رویکردی مبتنی بر اشتراک عقل و جنون دارد و با تکیه بر رفتارهای اجتماعی و بر اساس فرم‌های طبیعی انسانی آن را به تصویر می‌کشد. اندام‌ها در آثار وی اغلب به هم پیچیده و تنیده به دیگر فرم‌های اثر است و تمامی ذهن مخاطب را به یکباره با خود می‌چرخاند تا به اعماق اثر ببرد. انسان‌های آثار قادری‌نژاد ثمره خاص ایرانی بودن تلاطم‌زده است و گویی همه انسان‌های درون آثارش در حال فریاد کشیدن از اعماقشان هستند.
به واقع باید ذکر کرد که این همه کنتراست در رفتار بدن در آثار نیلوفر قادری‌نژاد، زاده تجربه زیستی وی است. او که در آستانه انقلاب 57، دوران دانشجویی خود را سپری کرده، یکی از مهم‌ترین شاگردان هانیبال الخاص محسوب می‌شود که در آن سال‌ها به سمت تولید هنر سیاسی تمایل پیدا می‌کند و به مجرد وقوع انقلاب، چندین نقاشی دیواری و چند نقاشی بزرگ روی بوم و تعدادی طراحی می‌کشد که در تاریخ هنر ایران بسیار حائز اهمیت است.

خط و رنگ در آثار قادری نژاد

جهان خطی آثار قادری‌نژاد به‌واقع حیرت انگیز است و به مثابه موجودیتی در تمام سطوح اثر می‌ماند. حرکت و کنتراست عجیب خطوط وی برپایه جهانی است که همچنان که صبور و آرام به نظر می‌رسد، همچون آتشی زیر خاکستر است. خطوط محکم با ضربه‌قلم‌های تند که برانگیزاننده عواطف هستند، ویژگی بارز آثار اوست. باید اذعان کرد که در خیلی مواقع مرز دقیقی بین خطوط و سطوح آثار قادری‌نژاد دیده نمی‌شود و از این منظر نیز آثار وی مثال زدنی هستند.
اما در جهان رنگی آثار وی با پدیده‌ای روبه‌رو می‌شویم که کمتر در آثار ایرانیان می‌بینیم. نشستن رنگ‌های درخشان و پرکنتراست در کنار رنگ‌های خنثی در آثار قادری‌نژاد باعث هیجان در بیننده می‌شود و خب این نکته بسیار مهم است. همین امر وجوه اکسپرسیو کار او را برجسته‌تر می‌نماید.
در آخر باید بگویم که این متن کوتاه شروعی است بر کشف رویکردهای مختلف آثار قادری‌نژاد که قول می‌دهم به‌زودی در همین رسانه منتشرشان خواهم کرد.

بام نگر
فرشید پارسی‌کیا