هندسه ساده و شفاف
به بهانه زادروز یان کوبیچک
یان کوبیچک (Jan Kubíček) در آخرین روز دسامبر 1927 در کولین چکسلواکی متولد شد. از سال 1949 تا 1953 در آکادمی هنر و معماری و طراحی پراگ، نقاشی و گرافیک آموخت و از 1954 تا 1957 در آکادمی هنرهای نمایشی به تحصیل طراحی صحنه پرداخت. او که هنر را با نقاشی رئالیستی آغاز کرده بود، با گذر از لتریسم به رادیکال‌ترین بروز اشکال هندسی در آثارش رسید. آثار گرافیک وی نیز به شیوه‌ای مینیمال و هندسی طراحی شده‌اند. او دستی هم در عکاسی داشت و همان رویکرد هندسی در عکس‌های وی به چشم می‌خورد.
تحلیل دقیق نظم و ساختار هندسی، تناسبات دقیق سطوح و خطوط و غلبه شکل بر دیگر عناصر بصری اساس کار او را تشکیل می‌دهد. یان کوبیچک، از اعضای گروه کریژواتکا (Křižovatka) بود که نام این گروه را از یکی از معتبرترین متفکران خردگرای چک در دهه 1960، گرفته بودند؛ حلقه کوچکی از هنرمندان و نویسندگانی که کار خود را وقف هنر هندسی منطقی کرده بودند. هرچند که کوبیچک در آغاز کار به عنوان یک نقاش منظره و شهر شناخته شده بود، اما ستایش هندسه در همان آثار اولیه وی نیز مشاهده می‌شود.
یان کوبیچک یکی از معدود هنرمندان چکی بود که به هندسه مفهومی پرداخت و بر این باور بود که جوهر هنر هندسی، سادگی، شفافیت و جامعیت است
او خیلی زود به نظم ناب ترکیب‌بندی‌های هندسی رسید. او روش خاصی از ترسیم و تکثیر الگوها را توسعه داد و شکل منحصربه‌فردی از لتریسم مبتنی بر فرم و ساختار هندسی را ایجاد کرد. از دهه 1960، او به طور سیستماتیک با مدل‌های هندسی مختلفی که امکانات و تغییرات آنها را بررسی کرده بود، سروکار داشت. از ویژگی‌های مهم نقاشی و گرافیک او، تقسیم‌بندی فضا به واسطه خطوط پهنی است که مرز خط و سطح را به چالش گرفته و روابط هندسی عناصر را دیگرگون می‌کنند.
یان کوبیچک یکی از معدود هنرمندان چکی بود که به هندسه مفهومی پرداخت و بر این باور بود که جوهر هنر هندسی، سادگی، شفافیت و جامعیت است. او آثار او به جز نقاشی و گرافیک، شامل اشیا و احجام هندسی نیز هست. او متوجه شد که بعد سوم، ساخت و سازهای او را کامل‌تر می‌کند و دریافت که پلکسی و پرسپکس (Perspex) بهترین ماده برای برآوردن انتظاراتش است. لایه‌بندی ورق‌های پرسپکس در فضا، امکان دیدن از میان اشیا را فراهم کرده و لایه‌های متعدد رنگ‌ها را برجسته می‌کند و طیف متفاوتی به دست می‌دهد.
او در این باره گفته است: «وقتی طرح‌هایم را به مصنوعات ساخته‌شده از چوب، پلاستیک یا مواد دیگر تبدیل می‌کنم، برخی از عناصر ساختار همیشه از چشم کنجکاو بیننده پنهان می‌مانند. از طرف دیگر پرسپکس سازه را شفاف و خوانا می‌کند. جزییاتی را که به دلیل ماهیت مواد دیگر پنهان شده، افشا می‌کند.» یان کوبیچک همچون زدنیک سیکورا، کارل مالیچ، رادک کراتینا، میروالد و گریگار از جمله مهم‌ترین هنرمندان انتزاعی و در واقع از برجسته‌ترین نمایندگان ساختگرایی (Constructivism) کشور چک بود. او چهاردهم اکتبر 2013 در کولین درگذشت.
#بام_نقاشی
دبیر: یاسمن شاپوری
ترجمه: بهار وفایی
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
