بام عکاسی/تاریخ مبتنی بر جنسیت

تاریخ مبتنی بر جنسیت

آنا اتکینز (Anna Atkins) (1871-1799)، گیاه‌شناس و عكاس انگلیسی، فرزند شیمیدان و جانورشناس شهیر جان جورج چیلدرن (John George Children) بود كه از كودكی و تحت نظر وی، «با توجه به زمانه خود به عنوان یك زن، آموزش‌های علمی نامعمولی را دریافت می‌كرد»*. چاپ‌های پر جزییات او از صدف‌ها برای مصورسازی كتاب‌ها و تحقیقات پدر، با اقبال زیادی نه به کار او که به یافته‌های پدرش همراه شد. آنا از كودكی به جمع‌آوری و نگهداری گیاهان خشك‌شده علاقه داشت‌ و همین امر بعدها باعث گرایش او به گیاه‌شناسی شد و در سال 1839 به عضویت انجمن گیاه‌شناسی لندن درآمد.

آشنایی پدر او با ویلیام فاكس تالبوت و سِر جان هرشل، به آنا این فرصت را داد كه به عنوان كارآموز، دو شیوه‌ فوتوگرافیك ابداعی تالبوت یعنی طرح فتوژنیک (Photogenic Drawing) و کالوتایپ (Calotype) را از او و همچنین سیانوتایپ (Cyanotype) را از هرشل یاد بگیرد. اتكینز از مجموعه گیاهان خود با شیوه‌ فوتوگرام (بدون دوربین) و سیانوتایپ نسخه‌هایی یكه تهیه كرد و با استفاده از ابداع تالبوت در تولید نگاتیو، در سال 1843 توانست آن‌ها را در قالب كتابی با نسخه محدود، منتشر سازد.

“قلم طبیعت”، اولین كتاب عكاسی با سازوكار تجاری بود که به شكلی گسترده همگان با آن مواجه شدند و عموما به عنوان اولین كتاب مصور شده با عكسها در تاریخ شناخته می‌شود

او اولین كسی بود كه كتابی مشتمل بر تصاویر فوتوگرافیك منتشر ساخت. یك سال بعد تالبوت اولین جلد از كتاب “قلم طبیعت” را كه تصاویر آن با دوربین ثبت شده، منتشر كرد و با توجه به موقعیت طبقاتی خود، آن را در تیراژی گسترده به سراسر اروپا و آمریكای شمالی فرستاد. این اولین كتاب عكاسی با سازوكار تجاری بود که به شكلی گسترده همگان با آن مواجه شدند و عموما به عنوان اولین كتاب مصور شده با عكسها در تاریخ شناخته می‌شود.

ابداعات بشری در آن دهه‌ها شتابی سرسام‌آور گرفته بود و به دنبال آن، سوء استفاده‌ها و اختلافات روزافزون بر سر حقوق مادی و معنوی آن‌ها نیز بروز کرده بود. اروپای آن سال‌ها درگیر وضع و اعمال قوانین مربوط به ثبت اختراع بود. هرچند وضع قوانین مربوط به مالكیت ابداع، اجتناب‌ناپذیر می‌نمود، ولی نهایتا طبعاتی جبران‌ناپذیر از خود بر جای گذاشت كه تثبیت فهم خطی از تاریخ، ناشی از آنها است. فهم خطی از تاریخ، منجر به رسمیت‌بخشی بی‌چون و چرا به آن، حذف نیروهای تاریخی شكل‌دهنده و نادیدن روند تدریجی و امكان وجود نمونه‌های هم‌زمانه می‌گردد. نمونه‌های هم‌زمانه، در بهترین حالت به رتبه‌های بعدی فرستاده شده‌ و در تاریخ پدیده جدیدی نیستند. این امر عمری به درازای قدرت دارد، ولی این‌بار قدرت به شكلی رسمی و قانونی دست به كار حذف و اضافه شده؛ قدرتی كه همواره زن و مرد می‌شناسد و همواره خط‌كشی‌های مطلوب خود را دارد.