خانه داریوش بزرگ کجاست؟
خانه داریوش بزرگ کجاست؟ پاسارگاد؟ تخت جمشید؟ هگمتانه؟ شوش؟ بابل؟ … اگر داریوش بزرگ بخواهد به خانه‌اش بازگردد، کجا خواهد رفت؟
در گاهشماری زردشتی-ساسانی، سال به دوازده ماه سی روزه تقسیم می‌شود و پنج روز نیز در انتهای سال داریم که به آن «پنجه گاهانی» می‌گویند و متناظر با پنج سرود گاهان (کهن‌ترین بخش اوستا که احتمالا سروده خود زردشت است) در نظر گرفته می‌شوند. به این ترتیب و با توجه به نظام خورشیدی این گاهشماری، هر صد و بیست سال، یک ماه کبیسه می‌شده است. باری این پنج روز، با رسوم مختلفی همراه بوده است که بسیاری از آن‌ها با تغییرات صوری، همچنان در مناطق مختلفی از جهان (با مرکزیت ایران امروزی) برقرار است. یکی از این رسوم، به احتمال قوی همین «جشن سوری» یا «چهارشنبه سوری» است.
آتش افروختن، هسته این جشن
هرچند احتمالات و فرضیات بسیاری برای «جشن سوری» ارایه شده است، ولی می‌توان دلایل منطقی بسیاری برای فرض بالا ذکر کرد که البته از حوصله این بحث خارج است. آتش افروختن، هسته این جشن است. در متن قرن چهارمی (هجری قمری) «تاریخ بخارا» اثر «نرشخی» آمده است که «امیر سدید (به سرای) بنشست، سال تمام نشده بود که چون شب سوری، چنان که عادت قدیم است، آتشی عظیم افروختند». از رسوم معمول، آتش افروختن بر بام خانه‌ها است تا فروهر (قسمت مطلقا نیک آدمی که آلوده به شر نمی‌شود و بخشی از وجه مینوی آدمیزاد است) درگذشتگان خانه، راه خود را بیابند و در کنار خانواده خود با سالی که گذشت، وداع کنند.
توجه به پاکیزگی خانه و پذیرایی مفصل با انواع خوراکی‌ها، در همین زمینه قابل بررسی است، چه مهمانان عزیزی سرخواهند رسید؛ ولی‌نعمتان خانه می‌آیند و باید خانه از هر جهت برای حضورشان مهیا باشد. اگر داریوش را زردشتی بدانیم و اگر بر سقف خانه‌‌هایش، آتش افروخته باشیم، فروهر شاه بزرگ به کجا خواهد رفت؟ گمان من آن است که بی تردید آتش روی «کعبه زردشت» را انتخاب می‌کند و در محوطه «نقش رستم» و در کنار آرامگاهش منتظر فرزندانش می‌ایستد.
#بام_تاریخ
نویسنده: فرهنگ پارسی‌کیا
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
