توصیف موضوعات بر پایه درک و احساس هنرمند
نام انگلیسی Expressionism به جنبشی هنری اطلاق می‌شود
که در آن توصیف موضوعات بیشتر بر پایه درک و احساس هنرمند
از آن‌ها است نه ماهیت واقعی‌شان. هسته این نام Expression
است. معنی غالب آن در انگلیسی “بیان” و “ابراز” است.
این نام مستقیما از فرانسوی میانه گرفته شده است که خود
از Expressiōnem در لاتینی متاخر مشتق گشته. واژه اخیر در
لاتینی دارای معانی اصلی “اخراج” و “بیان” بوده و صورت
مفعولی مفرد مونث روی واژه پایه Expressiō
(فاعلی مفرد مونث) است.
واژه اخیر از Expressus لاتینی با معانی اصلی “فشرده شده”
و “بیان شده” گرفته شده که صفت مفعولی با صرف فاعلی
مفرد مذکر از Exprimō لاتینی است. فعل اخیر دارای معانی
اصلی “فشردم” و “بیان کردم” است و هسته آن Premō
لاتینی است با معانی “فشردم” و “دنبال کردم”. فعل اخیر
از ریشه هند و اروپایی نخستین -Pres* با معنی “فشردن”
مشتق شده است که شاید گسترش یافته -Per* با معانی
“امتحان کردن” و “سعی کردن” باشد.
جایگزین‌های فارسی پیشنهاد شده برای Expressionism،
“هیجان‌نمایی”، “بیان‌گرایی”، “گزاره‌گرایی” و “درون‌آزمایی”
است. گروه اول با اینکه مصوب فرهنگستان است به هیچ‌وجه
با ریشه این کلمه همخوانی ندارد و فقط کاربرد کم‌دامنه واژه
در آن لحاظ شده است. به نظر نگارنده و با توجه به معنا،
کاربرد فعلی و ریشه این واژه می‌توان “درون‌نمایی” را با
حمایت‌های سازمانی به جای Expressionism به کار برد.
.
#بام_واژه_شناسی
دبیر: فرهنگ پارسی‌کیا
اخبار هنرهای تجسمی را در پشت بام پیگیری کنید.
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
