جیمز لونا (James Luna)
از بسیاری از هنرمندان “هنر اجرا” در مورد فایده کارشان
پرسش شده است. شاید پاسخ این پرسش نزد امثال
جیمز لونا (James Luna) باشد. او در فوریه سال 1950
در اورنج کالیفورنیا متولد شد. این بومی سرخپوست
آمریکایی توانست پس از تلاش بسیار، دکترای افتخاری
هنر را در سال 2011 اخذ نماید. لونا سعی می‌کند
از طریق پرفورمنس بدن خود را به زبان بومیان آمریکای
جنوبی تبدیل کند و شکاف عمیق و تاریخی این مردمان
و دیگر ساکنان فعلی آمریکا بهبود بخشد.
او در یکی از مهمترین آثارش بنام “قطعه مصنوع” که
برای اولین بار در سال 1987 در موزه مردم‌شناسی
سن دیگو اجرا شد، به‌صورت نیمه عریان در محفظه‌ای
که معمولا اشیای تاریخی را جای می‌دهند، قرار گرفت.
در اطراف او نیز برخی از وسایل زندگی او چیده شدند.
بازدیدکنندگان ابتدا او را جزو اشیای موزه پنداشتند و
پس از آنکه فهمیدند او زنده و سالم است، بسیار
شگفت زده شدند.
به گفته پاول اسمیت، مدیر موزه، لونا سرخپوستان
کالیفرنیا را از دنیای ناشناخته موزه‌ها بیرون کشیده است.
جیمز لونا در مارس سال 2018 از دنیا رفت، اما جالب
اینجاست که مراسم ساده تشییع او نیز کمی از یک
پرفورمنس نداشت.
عکس یادگاری با یک سرخپوست واقعی
لونا در این پرفورمنس، جامعه آمریکایی را با تصویر
واقعی ساکنان اولیه آمریکا مواجه می‌کند؛ با یک
ماهیت انسانی. ماهیتی ثابت که با تغییر لباس
در نظر اجتماع تغییر می‌کند. او ماکت‌هایی از خود
با اندازه واقعی، ولی با پوشش‌های متفاوت، را در
اطراف صحنه اجرا قرار داده و هربار با یکی از همان
لباس‌ها وارد سالن می‌شود. او گستاخانه با خودش
در لباسی دیگر روبه‌رو می‌شود، جایگزین تصویر
خودش می‌شود، تصویری که عامدانه سیاه و سفید
ارائه شده است. او از حاضران می‌خواهد تا با یک
سرخپوست واقعی عکس یادگاری بگیرند.
لونا درباره این اجرا می‌گوید: این عکس‌ها و اجراها
را آن‌قدر ادامه می‌دهم تا هم خودم و هم حاضران،
به اندازه واقعی به‌خاطر نگاه‌هایمان تحقیر شویم.
در جامعه‌ای که از طریق صاحبان قدرت، به‌صورت
زیرپوستی و به‌مرور زمان به سمت یکسان سازی
هدایت می‌شود. پوشش و سایر عناصر فرهنگی
خاص، فرد را غریب و ترسناک می‌نمایاند.
در هنگان نوشتن این مطلب فکر می‌کردم برای
درک کاری که لونا کرد، باید پرفورمنس‌هایی اجرا
کنیم، مثل عکس یادگاری با یک کرد، یک بلوچ،
یک بختیاری و یک دیگری واقعی.
ساختار اجتماعی یکسان پوش (عمدتا غربی پوش)،
کم‌ترین شناخت را نسبت به فرهنگ‌ها و اقوام بومی
خواهد داشت و این چیزی نیست جز اراده قدرتمندانی
که برای حاکمیت مطلق، بافت یکسان فرهنگی نیاز
دارند و آگاهانه افکار عمومی را در ترس و ناآگاهی
نگه‌داشته و ماهیت انسانی مردمان را، پشت
لباس‌هایشان تغییر می‌دهند.
#بام_نیومدیا
دبیر: ماهیار چرمچی
عکس‌های بیشتر:
