۲۵ فروردین ۱۳۳۷ اولین بینال تهران در کاخ ابیض برگزار شد.
از ۲۵ فروردین ۱۳۳۷ که اولین بینال تهران در کاخ
ابیض برگزار شد، تا بهمن ۱۳۹۰ که هشتمین
بینال نقاشی در موزه هنرهای معاصر برگزار شد
و حتا بعدتر در شهریور ۱۳۹۶ و در هفتمین بینال
مجسمه، چندان شاهد سازوکار و نظام
ساختارمندی در برپایی بینال‌ها نبوده‌ایم.
در چنین فضایی که بینال‌ها یا چنان‌که از این عنوان
برمی‌آید، دوسالانه‌ها تعطیل شده‌اند، جشنواره
هنرهای تجسمی فجر با سازوکاری متفاوت و به
صورت سالانه برگزار شده و می‌شود، اما چنان‌که
باید جای خالی بینال را پر نکرده است.
علاوه بر این، از سال ۱۳۸۵ فراخوان‌های دوره‌ای
در جهت کشف و معرفی استعدادهای جوان با
محدودیت‌های سنی متفاوت آغاز به کار کردند.
در سال ۸۵ گالری هما سالانه منتخب نسل نو
را با بازه سنی ۲۰ تا ۳۵ سال راه‌اندازی کرد و
فراخوان یازدهمین دوره آن، هفته گذشته منتشر
شد. تیر ماه همان سال دوسالانه دامون‌فر فعالیت
خود را با هنرمندان زیر ۲۵ سال آغاز کرد و تاکنون
هفت دوره را سپری کرده است.
دوسالانه ورسوس
دوسالانه ورسوس، دیگر رویدادی است که در حال
حاضر چهارمین فراخوان آن منتشر شده؛ البته رسانه
و حدود سنی هنرمندان، در سه دوره گذشته متغیر
بوده و امسال با تعیین مرز ۳۰ سالگی و اعلام شاخه
نقاشی برای رقابت، به کار خود ادامه می‌دهد. این
دوسالانه در دوره دوم به مجسمه‌سازی پرداخت و
همچنین دوره سوم از هنرمندان زیر ۳۵ سال دعوت
به عمل آورده بود.
رویکرد دیگری که در این راستا طی سال‌های اخیر دیده
شده، نگاه ایده‌محور و حمایت مالی برای اجرای پروژه
یا اعطای جایزه است؛ فراخوان‌هایی نظیر طرح “جایزه
ویستا” یا “پروژه‌های محسن” نمونه‌هایی از این دست
هستند.
در کنار این سالانه‌ها که جنبه رقابتی دارند و جوایزی
را به برگزیدگان اهدا می‌کنند، نهادهای دیگری از طریق
فراخوان در پی ایجاد بستری برای معرفی هنرمندان
جوان در شاخه‌های مختلف هنری هستند؛ از جمله گالری
Ag در حوزه عکس که در حال حاضر نیز برنامه استعدادیابی
خود را برگزار می‌کند و پروژه‌های پارکینگ و نیو‌مدیا که در
ماه گذشته هشتمین دوره “دسترسی محدود” را با
محوریت ویدیو برگزار کرد.
گالری اُ نیز به شکل دیگری و بدون فراخوان، تاکنون سه
نمایشگاه با عنوان “سه در سه” برگزار کرده است که
حاصل بررسی و انتخاب آثار هنرمندان جوان بوده است.
در اینجا ذکر چند نکته ضروری و قابل توجه است:
اول : هیچکدام از سالانه‌ها و فراخوان ها جای خالی
بینال‌ها را پر نمی‌کنند.
دوم : رشد قارچ‌گونه فراخوان‌های بی‌دروپیکری که هیچ‌گونه
کیفیت و اعتبار تخصصی و حرفه‌ای ندارند و با عبارات
فریبنده‌ای چون “ارائه گواهی شرکت در نمایشگاه” یا ”
نمایش در کشورهای خارجی” دریافت هزینه‌های گزاف
از هنرمندان را توجیه می‌کنند و این عمل را جایز جلوه
می‌دهند و چیزی جز خطی در سوابق هنرمند نیستند.
اغلب این فراخوان‌ها از جانب افراد و گروه‌های فرصت‌طلب
و نیز برخی گالری‌های غیرحرفه‌ای منتشر شده است.
سوم : همان‌طور که فراخوان‌های بی‌کیفیت باعث بی‌اعتبار
شدن هنر می‌شوند، در مقابل فراخوان‌های معتبر می‌توانند
سکوی پرتاب جوانان مستعد به فضای حرفه‌ای هنر باشند؛
فرصتی مغتنم و رایگان برای دیده شدن، محک خوردن و
ورود به دنیای وسیع‌تر هنر. همچون بسیاری از هنرمندان
مطرح امروز که از دوسالانه‌ها و فراخوان‌های حرفه‌ای
برآمده‌اند.
عکس بیشتر:
اخبار هنرهای تجسمی را در پشت بام پیگیری کنید.
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
