نگاهی به موزه هنر هوبی در شهر ووهان
ووهان در محل تلاقی دو رود بزرگ یانگتسه و هان واقع شده است؛ این یعنی هم «راه آبی» مهم دارد و هم در مسیرهای رودخانهای چین مرکزی قرار دارد. بعضی منابع خارجی ووهان را «شیکاگو چین» (Chicago of China) مینامند به معنای مرکز ترابری و ارتباطات؛ یعنی شهر نه فقط محلی برای زندگی، بلکه نقشی حیاتی در انتقال کالا، مسافر و داده در سراسر چین دارد. ووهان بیش از ۳۵۰۰ سال تاریخ دارد و از شهرهای تاریخی در حوزه فرهنگ رود یانگتسه به شمار میرود. ترکیب تاریخی (بخشهای قدیمی) با مدرن بافت شهری، صنایع، فرهنگ و تاریخ باعث شده ووهان نقش مهمی در شکلگیری چین معاصر داشته باشد. این سابقه تاریخی بعلاوه رشد مدرن، ووهان را «شهر پل» بین سنت و مدرنیته ساخته است.
ووهان «منطقه تقریبا یکدسته موزهای است» (nearly a dozen different museums) ۲۶ موزه برتر در ووهان معرفی شده است از جمله موزههای مشهور ووهان: Hubei Provincial Museum، Wuhan Museum، Wuhan Art Museum، Wuhan Metro Museum، Xinhai Revolution Museum و چند موزه تخصصی یا دانشگاهی دیگر.
همچنین شهر ووهان به لحاظ ساختار شهرسازی و معماری یادمانی دارای شاهکارهایی از معماران معاصر است که شاخصترین آنها شامل:
1) Zhang Zhidong and Modern Industrial Museum
معمار: Daniel Libeskind (استودیوی لیبسکیند – معمار جهانی)
• مهمترین اثر معماری معاصر ووهان
• فرمهای هندسی، سطوح فلزی، الهام از گذشته صنعتی
• یکی از زیباترین ساختمانهای فرهنگی چین
• ساختمانی با اهمیت جهانی در معماری
2) 1911 Revolution Museum
معمار: CADI (China Architecture Design Institute)
• طراحی مدرن و نمادین، حجمهای شکسته
• برداشت معماری از فضای «انقلاب و حرکت»
• یک بنای فرهنگی با اهمیت شهری
3) Wuhan Art Museum
• ترکیب معماری قدیمی با بازسازی مدرن
• طراحی داخلی معاصر
• یکی از مهمترین فضاهای هنر معاصر شهر
4) Yellow Crane Tower (برج جرثقیل زرد)
• مشهورترین نشان معماری سنتی ووهان
• چند بار بازسازی شده، اما همچنان مهمترین نماد تاریخی شهر
• موقعیت روی تپه Snakes Hill و دید رود یانگتسه
5) Wuhan Yangtze River Bridge (پل ووهان روی یانگتسه)
• اولین پل ساخته شده روی رود یانگتسه (۱۹۵۷)
• بنایی تاریخی + مهندسی مهم
• نقش مهم در توسعه چین میانه
6) Wuhan Greenland Center (گرینلند سنتر)
معمار: Adrian Smith + Gordon Gill (معمار برج خلیفه)
• یکی از بلندترین برجهای چین
• طراحی آیرودینامیک و فوقپیشرفته
• اگرچه بهصورت کامل مطابق طرح اولیه ساخته نشد، اما از شاخصترین پروژههای معماری شهر است
7) Wuhan CBD / Center for the Performing Arts
• طراحی مدرن با هندسه نرم و سیال
• بخشی از بازآفرینی شهری هانکو
• الهامگرفته از امواج یانگتسه
8) Wuhan Optics Valley International Tennis Center
• طراحی مدرن با سقفهای سبک و سازههای باز
• نماد توسعه ناحیه علمی Optics Valley
• نمونه بارز «معماری ورزشی مدرن» در چین
9) Wuhan University – Old Buildings
• یکی از زیباترین دانشگاههای چین
• معماری سنتی چین + معماری دهه ۱۹۲۰
• ساختمانهای قدیمی دانشگاه خودشان جاذبه گردشگری هستند
10) Hubei Provincial Museum
• یکی از موزههای مهم چین
• معماری با مقیاس بزرگ + فرمهای مدرن
• سالنهای موسیقی برنزی، نمایشگاههای ارزشمند تاریخی
یکی از جذاب ترین موزههای ووهان، موزه هنر هوبی است که ساختمان عظیم آن درست مقابل مجموعه موزهای «موزهی منطقهای هوبی»(Hubei Provincial museum) واقع شده است. این موزه ۲۵۰۰۰ متر مربع مساحت دارد و دارای ۱۰ سالن نمایشگاهی است که حدود ۵۰۰۰ متر مربع آن برای نمایش انواع و موضوعات مختلف در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، دارای امکانات خدماتی پیشرفتهای مانند کتابخانه نقاشی مدرن، سالن سخنرانی دانشگاهی چند منظوره، سالن VIP، مراکز آموزش هنر، سالنهای سینما، رستورانهای چینی و غربی، کافیشاپها است. این موزه یک مکان نمایشگاه هنری درجه یک است که مجموعهای از آثار، نمایشگاه، تحقیق، آموزش، تبادل، خدمات و سایر عملکردها را در خود جای داده است.
در بازدید از این موزه و آثار هنرمندان معاصر آن خصوصا آثار مجسمه و حجم صراحتا متوجه تاکید هنرمندان بر واقعنگاری و ثبت موضوعات اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می شویم. جامعه چین اگر چه به لحاظ نوآوری و بهرهگیری از تکنولوژی بسیار نوآور است اما کماکان تحت سیطره نظامی تمامیتخواه و سرکوبگر به حیات خود ادامه میدهد که انسان همواره موضوعی کمی قلمداد میشود و مفاهیم کمی و عمیق انسانی چندان محلی از اعراب ندارد. انسان در قالب توده مردم مورد تصمیمگیریهای کلان قرار میگیرد و در این تکثر انبوه که سوژه بسیاری از همرمندان معاصر است بی تمایز و تفاوت بسان تخمههای آفتابگردان یا ته سیگار در روال روزمرگی صنعتی متولد و محو میشوند در این فضا همه برای یک هدف میکوشند و نظام حاکم افراد را کارگران تحقق برنامههای خود میداند که با سطحی از درآمد چنان رباطهای بیجان و بیاحساس کار میکنند. بوسه، عشق، طغیان عاطفی اجتماعی سرهای است از ناسره که در دهههای اخیر با سرکوب اجتماعی مواجه شده است. بازنگری در اندیشه و رفتار حاکمیت و اعتراض به آن مورد توجه بسیاری از همرمندان قرار گرفته است که از این جمله به هنرمندان زیر که آثار آنها در موزه هنر هوبی هم نگهداری می شود می توان اشاره داشت:
فو ژونگوانگ (Fu Zhongwang)
• متولد ۱۹۵۶ در ووهان، هوبئی؛ فارغالتحصیل از دانشکده مجسمهسازی آکادمی مرکزی هنر و صنایع دستی پکن در سال ۱۹۸۲.
• از سال ۲۰۰۶ در موزه هنر هوبئی فعالیت داشته است.
• آثار او شامل مجسمههای عمومی، هنر نصب معاصر و پروژههای طولانیمدت است و او یک چهره بنیادین در سنت مجسمهسازی مدرن هوبئی به شمار میآید.
شی جینسونگ (Shi Jinsong)
• متولد ۱۹۶۹ در شهرستان دانیانگ، هوبئی؛ فارغالتحصیل رشته مجسمهسازی از مؤسسه هنرهای زیبا هوبئی در سال ۱۹۹۴.
• معروف به آثار معاصر و تحریکآمیز خود، از جمله مجسمههای “کریر نوزاد / لوازم بچه” ساختهشده از فولاد ضد زنگ که با نقد مصرفگرایی و اسطورهها همراه است.
• آثار او فراتر از مجسمهسازی، شامل هنر نصب و هنر مفهومی نیز میشود.
سان شائوچون (Sun Shaoqun)
• متولد ۱۹۵۲ در ووهان؛ فارغالتحصیل آکادمی هنرهای زیبا گوانگژو، سپس شروع به تدریس در مؤسسه هنرهای زیبا هوبئی کرد.
• مجسمههای واقعی و آثار هنر عمومی او، از جمله یادمانها و آثار شهری، در سطح ملی به نمایش درآمدهاند.
• او نقش مهمی در آموزش مجسمهسازی در هوبئی و شکلدهی نسلهای بعدی مجسمهسازان داشته است.
ژانگ شیاولی (Zhang Xiaoli)
• متولد ۱۹۵۵؛ فارغالتحصیل مؤسسه هنرهای زیبا هوبئی در سال ۱۹۷۸.
• به عنوان یک زن هنرمند و استاد در زمینه مجسمهسازی و سرامیک فعالیت کرده و در پروژههای هنر عمومی و شهری شرکت داشته است.
وانگ سیشون (Wang Sishun)
• متولد ۱۹۷۹ در ووهان، هوبئی؛ فارغالتحصیل رشته مجسمهسازی مؤسسه هنرهای زیبا هوبئی و سپس آکادمی مرکزی هنرهای زیبا.
• آثار او مفهومی و تجربی هستند و از مواد طبیعی یا یافتهشده در مجسمهها استفاده میکند؛ موضوعاتی مانند طبیعت، هویت و زمان را بررسی میکند.
مجسمهسازان جوان و در حال ظهور (بر اساس نمایشگاهها و فرومهای اخیر)
• چن چونوانگ (Chen Chunwang)
• کوی گوانگیائو (Cui Guangyao)
• دنگ یوفنگ (Deng Yufeng)
• دو یینگچی (Du Yingqi)
• فانگ یانگ (Fang Yang)
• گوو ویشیانگ (Guo Weixiang)
• … و بسیاری دیگر که اخیراً در نمایشگاهها و فرومهای هنر عمومی / مجسمهسازی شرکت کردهاند.
این هنرمندان جوان سبکهای متنوعی دارند: از هنر عمومی و مجسمهسازی مدرن گرفته تا هنر مفهومی و محیطی. این نشان میدهد که صحنه هنر و مجسمهسازی هوبئی فعال و در حال تحول است.
بارزه اصلی هنرمندان معاصر چین:
• عمق و پیوستگی نسلها: از هنرمندان دهه ۵۰–۶۰ (مثل فو ژونگوانگ، سان شائوچون، ژانگ شیاولی) تا هنرمندان میانسال و جوان (شی جینسونگ، وانگ سیشون) و جمعیت بزرگی از هنرمندان نوظهور، نشاندهنده یک خط پیوسته و چندنسلی است.
• تنوع سبک و رسانهها: مجسمههای واقعی، آثار انتقادی / مفهومی، نصبهای مفهومی با مواد طبیعی یا یافتهشده، هنر عمومی، مجسمهسازی با سرامیک یا محیطی.
• نهادهای فعال و آموزش: بسیاری از هنرمندان از مؤسسه هنرهای زیبا هوبئی فارغالتحصیل شدهاند و نشاندهنده زیرساخت آموزشی قوی در زمینه مجسمهسازی در هوبئی است.
• ارتباط با جامعه و فضاهای عمومی: بسیاری از مجسمهسازان آثار عمومی، شهرسازی و هنر محیطی تولید میکنند که هنر را به فضاهای شهری و اجتماعی پیوند میدهد.
• نوآوری و تجربهگرایی: حضور هنرمندان جوان و نمایشگاههای اخیر نشان میدهد سنت مجسمهسازی هوبئی فعال و پویا بوده و با زبانهای مدرن هنر، هنر عمومی، هنر مفهومی و دیالوگهای جهانی در حال نوآوری است.
بام موزه
سارا کریمان
