طبیعت در قاب مهسا عرب‌زاده
در آثار مهسا عرب‌زاده، طبیعت نه منظره‌ای برای تماشا، بلکه موجودی زنده و اندیشمند است؛ جهانی در حال تنفس که خطوط و بافت‌ها به‌جای واژه‌ها سخن می‌گویند. هنرمند با بهره‌گیری از راپید و جوهر، فضایی سیاه‌وسفید می‌آفریند که در آن، زندگی در مرز میان نظم و آشوب جریان دارد. نگاه او به طبیعت، نگاهی مشاهده‌گر و کاوشگر است. گویی در هر خط، لحظه‌ای از مکاشفه و درک درونی نهفته است. آنچه در مجموعه‌ی او برجسته می‌نماید، تنوع در زاویه‌ی دید و انتخاب سوژه‌هاست. گاه گستره‌ای از درختان و شاخ‌وبرگ‌ها را به‌صورت چشم‌اندازی گسترده می‌بینیم و گاه هنرمند چنان به سطح تنه‌ی درخت یا بافت سنگی نزدیک می‌شود که مرز میان جزئیات و کلیت از میان می‌رود. این تغییر مداومِ فاصله‌ی دید، به آثار حالتی سیال می‌دهد؛ گویی بیننده در دل جنگل حرکت می‌کند، از دور به نزدیک، از کل به جزء، و از مشاهده به تامل می‌رسد. در بسیاری از آثار، بستر یا پس‌زمینه حذف شده است. اما این حذف، نشانه‌ی خلأ نیست؛ بلکه انتخابی است آگاهانه برای تمرکز بر فرم و ریتم. خطوط به‌گونه‌ای کنار هم نشسته‌اند که حس زمین و ریشه، بی‌آن‌که ترسیم شود، در ذهن مخاطب تداعی می‌شود. این ویژگی نشان از مهارت هنرمند در ایجاد تعادل میان واقع‌گرایی و انتزاع دارد. گامی به‌سوی جوهر طبیعت، نه صرفا بازنمایی ظواهر آن. کنتراست شدید میان سیاهی جوهر و سفیدی کاغذ، عنصر تعیین‌کننده‌ی دیگری در این مجموعه است. گاه این تضاد، فضایی آرام و مراقبه‌گون می‌آفریند؛ گاه فشرده و پرتنش می‌شود، چنان‌که خطوط همچون موجی از انرژی بر صفحه می‌تازند. در این میان، ریتم‌های تکرارشونده و بافت‌های متراکم، صدایی بصری می‌سازند. زمزمه‌ای از حیات، تپش درون شاخه‌ها و نبضی پنهان در سکوت. آثار عرب‌زاده بیش از آن‌که توصیف طبیعت باشند، تجربه‌ی زیستن در آن‌اند. تماشاگر در مواجهه با این آثار، میان نظم و آشوب سرگردان می‌ماند؛ گاه در تاریکی خطوط غرق می‌شود و گاه در روشنی سفیدی کاغذ، نفس تازه می‌کند. این تجربه، نوعی بازگشت به حسی فراموش‌شده از زیستن در دل طبیعت است. جایی که نگاه هنرمند و نگاه مخاطب، در لحظه‌ای از هماهنگی به هم می‌رسند. در نهایت، جهان مهسا عرب‌زاده جهانی است که در آن طبیعت، زبان خودش را دارد: زبانی از فرم، ریتم و تکرار. هنرمند با فروتنی در برابر پیچیدگی‌های این جهان، به‌جای تقلید از ظاهر، به درک درونی آن دست می‌زند. و شاید همین است راز ماندگاری آثارش؛ دعوتی آرام برای شنیدن سکوت طبیعت.
بام طراحی
انیس تبرایی
