چاپخانه‌هايی كه تا سال 1203ش/ 1240ق در ايران وجود داشتند، عمدتا در تبريز بودند و حتی پايتخت حكومت قاجاری نيز از اين فناوری محروم بود. در همین سال یا کمی قبل‌تر فتحعلی‌شاه ميرزا زين‌العابدين را به تهران احضار كرد تا با احداث چاپخانه در دارالخلافه تهران به كار چاپ و نشر بپردازد. ميرزا زين‌العابدين چاپخانه سربی را تاسیس كرد و با برخورداری از حمايت منوچهرخان معتمدالدوله، كه يكی از بزرگان دربار بود، كتب فراوانی را كه اغلب هم دينی و مذهبی بودند، به چاپ رساند. ارتباط نزديک زين‌العابدين با منوچهرخان معتمدالدوله كه او را در راه‌اندازی چاپخانه كمک كرده بود، موجب شد كه محصولات اولين چاپخانه تهران با عنوان چاپ معتمدي معروف شود. منوچهرخان فردی مهم در تاريخ چاپ ايران است و سهم بسزايی را در شکل‌گيری آن برعهده داشته است. او چاپخانه‌های متعدد سربی و بعدها سنگی را از تاريخ 1203ش/ ١٢٤٠ق تا ١٢٦٢ق تاسيس کرده بود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر به شماره نهم مجله پشت‌بام، با عنوان «گرافیک قاجار» مراجعه کنید.
بام اسناد پژوهشی
گروه پژوهش مجله پشت‌بام
