درباره نمایشگاه و صد سالگی محسن وزیری‌مقدم
ثقل زمین کجاست؟ من در کجای جهان ایستاده‌ام؟
یکم؛
در میان سفیدی دیوارهای «فضای هنری سیس» به رنگ‌هایی برمی‌خوری که نمی‌دانی با چه نامی خطابشان کنی، رنگ‌ها با محوریت اشکال به هم آمیخته‌اند. شکل به رنگ آویخته و رنگ به شکل هویت داده است. اشکالی که از ذهن هنرمند برخاسته و با خودش تاریخی از ایران و زندگی ایرانی را هویدا می‌کند.
دوم؛
محسن وزیری‌مقدم به عنوان هنرمند پیشگام در نقاشی انتزاعی و چهره‌‌ای برجسته در هنر مدرن ایران شناخته می‌شود. او در آکادمی هنرهای زیبای رم تحصیل کرد. به عنوان یک استاد و مخصوصا به سبب کتاب‌های او مانند «شیوه طراحی» و «راهنمای نقاشی» که به کتاب‌هایی مرجع بدل شدند، تاثیری کم‌نظیر از او بر هنر مدرن ایران باقی‌مانده است. آثار او به دفعات در بینال ونیز به نمایش درآمده‌اند و توسط موزه هنر مدرن نیویورک (MoMA) خریداری شده‌اند. در آوریل ۱۹۵۶ اولین نمایش وزیری‌مقدم در ایتالیا برگزار شد و مجموعه‌ای از نقاشی‌های فیگوراتیو او در گالری پورتونووی(Portonovo) رم به نمایش درآمد. در همان سال، آثار او در نمایشگاه‌هایی در دوسلدورف و مونیخ آلمان نیز به نمایش درآمدند. اولین آثار انتزاعی او به سال‌های ۱۹۵۶-۱۹۵۹ بازمی‌گردند که در آن‌ها ضربه‌قلم‌ها و کاوش در مواد، هم‌راستا با جنبش‌های معاصرشان قابل مشاهده است. بین سال‌های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۰ او در نتیجه کاوش‌هایی که به طور ویژه در زمینه مواد انجام می‌داد، نگاهی جدید به هنر انتزاعی پیدا کرد که منجر به تولید برخی از مهم‌ترین آثار کارنامه‌اش همچون ترکیب‌بندی‌های شنی شدند. در سال ۱۹۶۴ وزیری‌مقدم به نقطه اوج فعالیت هنری خود می‌رسد که با خرید یکی از نقاشی‌های او توسط موزه هنر مدرن (MoMA) در نیویورک مصادف بود. پس از بازگشت به ایران برای چند سال در دانشکده هنرهای تزئینی(دانشگاه هنر) و دانشکده هنرهای زیبا در تهران تدریس کرد. بازگشت او به ایران و تعهد سنگین وزیری‌مقدم به امر تدریس، او را برای تقریبا یک سال از نقاشی دور می‌کند. او دیگر به نقاشی‌های شنی علاقه‌مند نبود اما نمی‌توانست تحقیقات قبلی خود را رها کند. او خطوطی که با انگشتانش بر شن ترسیم می‌کرد را به عنوان اصل حاکم بر ترکیب‌‌بندی‌هایش در نظر می‌گیرد که در نتیجه منجر به انتزاعی خاص و هندسی و بنیادی برای ساختارهای سه‌بعدی او در آینده می‌شوند. بین سال‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۶۸ او همچنان در راستای رویکرد تک‌بعدی قبلی، شروع به کار روی نقش‌برجسته‌هایی از جنس ورقه‌های آلومینیومی و آهنی می‌کند و کمی بعد، از سال ۱۹۶۹ این نقش برجسته‌ها او را به ساخت آثاری سه‌بعدی، یعنی مجسمه‌های چوبی هدایت می‌کند. در سال ۱۹۸۵ وزیری‌مقدم به طور دائم، همراه با همسر و دو فرزندش، به ایتالیا نقل‌مکان می‌کنند. در دهه ۱۹۹۰ این هنرمند روی فرم‌های خوشنویسی فارسی کار می‌کند و تلاش دارد تا بر مینیمالیستی بودن خطوط آن تاکید کند. او همچنین به اتود‌های خود با ترکیب‌بندی‌های انتزاعی، که با یکدیگر متفاوت هستند و از اشکال به شدت مستحکم و رنگ‌های قوی تا سایه‌های مبهم و رنگ‌های پاستلی ساخته می‌شوند، ادامه می‌دهد. در سال ۱۹۹۹ ترجمه او از «ذهن و کار» پل کله توسط و. هاتمن منتشر می‌شود و در سال ۲۰۰۰ ارتباط او با دانشگاه‌های ایران برقرار و چندین نشست برگزار می‌کند. بنیاد محسن وزیری‌مقدم در رم در سال ۲۰۱۷ به درخواست هنرمند و پسرانش تاسیس شد و هدف آن ترویج و حفظ آثار هنری او از طریق پروژه بایگانی و انتشار کاتالوگی از آن‌ها است. چند ماه بعد از آن، اولین رویداد سازماندهی شده توسط بنیاد وزیری‌مقدم در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۷ در منطقه صنعتی اکس دوگانا (Ex Dogana) در رم برگزار شد. در این رویداد هنرمند یک اثر شایان توجه را بر روی ۲۰ بوم خلق کرد. وزیری‌مقدم در سال‌های پایانی عمر خود همچنان به نوآوری و تولید آثار هنری ادامه داد و تاثیری ماندگار بر هنر مدرن ایران گذاشت. علیرغم چالش‌های کهنسالی، اشتیاق او به هنر هرگز کمرنگ نشد و نمایش‌ها و آثار او همچنان مورد تحسین قرار می‌گرفتند. محسن وزیری‌مقدم در ۱۴ مهرماه ۱۳۹۷ در رم درگذشت و میراثی از دستاوردهای هنری و تاثیری ژرف بر هنر معاصر ایران و فراتر از آن به‌جای گذاشت.
سوم؛
ویدیویی از وزیری‌مقدم در فضای هنری سیس(بجنورد) در حال پخش است که رنگ و اشکال را بیشتر به ذهن نزدیک می‌کند. او از تاثیر و تاثر هنرمند از سیاست، زندگی و جامعه می‌گوید. استادش از او پرسیده که به دنبال نقاشی است یا هنرمند‌شدن؟! او حیران از پرسش استاد است، اما سال‌ها بعد وقتی همان استاد آثارش را می‌بیند از هنرمند‌شدن او می‌گوید. در جستجویی در خود، می‌پرسد کجای جهانم و شاید همان شک و گمان او را به اشکالی رسانده که مخاطبانش در مجموعه‌هایش می‌یابند. حیرانی انسان در جهانش و دریافت ذهنش از این حیرانی. مخاطب او را می‌جوید. گاهی کلاژی گاهی رنگی. هر مجموعه به مجموعه بعدی حیرانیش تغییر می‌کند. سال‌های غربتش، سال‌های هجرتش، سال‌های تدریس و سال‌های بازگشتش به ایتالیا. زمان را بجویی می‌بینی در سال‌های نه چندان آرام جهان در میانه جنگ‌های آمریکا در ویتنام و جنگ‌های سرد بلوک شرق به تلاطم وزیری‌مقدم می‌رسی. جهان که آرام می‌شود وزیری‌مقدم رنگ‌هایش آرام می‌شود و ایران که به دوره انتهایی پر تنش پهلوی دوم رسیده است، وزیری‌مقدم زوایای اشکالش کشیده‌تر و پر تلاطم‌تر شده است. مخاطب رانده می‌شود در تاریخ تا بجوید جای جهان خویش را و این حیرانی ممتد انسان.
چهارم؛
از میان آثاری که بنیاد وزیری مقدم برای تور هنری در سطح ایران برای فضای هنری سیس انتخاب کرده است، 30 اثر در بجنورد به نمایش گذاشته شده که همگی در نوع خود، نمایی از تاریخ هنر مدرن ایران است. از میان این آثار که هر کدام نشانی از تاریخ هنر ایران است، اثر تجسمی در میانه فضای هنری سیس چشم‌نواز است. اثری هنری با جنس خاص که با مخاطبانش به مراوده‌ای بصری می‌پردازد. از هرسو که بنگری به گونه‌ای متفاوت ظاهر می‌شود و از هر طرف که بخواهی با نگاه خودت دوباره آراسته می‌شود و از نو به آسمان و از زمین به اوج می‌رسد.
پنجم؛
نگاه بنیاد وزیری‌مقدم در سیر آثار هنرمند فقید را باید به فالی نیک گرفت که مباهاتی است برای مخاطبان و در این میان فضای هنری سیس در بجنورد مخاطبینی را در استان خراسان شمالی با خود همراه ساخته که شاید بدین گونه با هنر مدرن ایران مواجه نشده بودند و امیدوارند چنین تورهای هنری روندی ادامه‌دار باشد.
ششم؛
وزیری‌مقدم در زیست‌اش خواست بیابد که یافت او در آثارش هویداست و ماییم که شاید باید بیابیم ثقل زمین کجاست.
مهرزاد ارشادی‌فر
