به بهانه هفته دیزاین تهران و نمایش طرح‌های فرش اواخر دوران قاجار
این مجموعه به کوشش استاد تورج ژوله گردآوری و در خانه هنرمندان تهران ارائه شده بود. این طرح‌ها به مقیاس شش برابر بزرگ شده بودند تا به راحتی در معرض دید عموم قرار بگیرند. با این حال همچنان سرشار از پیچیدگی و ظرافت در نمایش شاخ و برگ‌های و نقوش اسلیمی و ختایی از باغ بهشت بودند. بته‌جقه‌های پیچیده و تودرتو به عنوان الگویی تکرار شونده از شاخصه‌های نقوش هنرهای سنتی و به ویژه طرح‌های دوره قاجار هستند. در یکی از طرح‌ها تصویری از شاهزاده قاجار مشاهده می‌شود که نشسته بر صندلی و خیره به ببینده، در کنار انبوهی از شاخ و برگ و گل و مرغ و نقوش اسلیمی قرار دارد؛ تلفیق و ترکیبی از این عناصر بصری شامل نقطه و خط و سطوح یکدست رنگی است که در سرتاسر تصویر به قرینگی تکرار شده بودند.
گاهی طراحان تنها اشاراتی به رنگ‌ها در نیمه دیگر تصویر از خط قرینه داشتند که کاملا مستقل از عمل نقطه‌گذاری در طراحی نقشه فرش بوده و این عمل را به عهده بافنده می‌گذاشتند تا با تخیل خود و به کمک فرد نقشه‌خوان مشغول بافتن بشوند. با این حال میزان دقت و استادی بافنده در اجرای دقیق طرح فرش روایتی است از همکاری طراح، نقشه‌خوان و بافنده. در تعدادی از آثار با طراحی، چارت رنگی و توضیحات تکمیلی در کناره نقشه، پیش طرحی آماده شده که پیش نمایشی قبل از بافتن فرش بوده تا طرح مورد تایید کارفرما قرار بگیرد. توضیحاتی از جمله تاریخ، میزان دقت در بافت، رنگ‌ها و غیره که امروزه سندی از جزییات این حرفه در دوره قاجار است.
بام گردی
انیس تبرایی
