توماس هوپکر درگذشت
توماس هوپکر (Thomas Hoepker) دهم ژوئن 1936 در مونیخ به دنیا آمد. در کودکی از پدربزرگش یک دوربین عکاسی هدیه گرفت و از 14 سالگی به عکاسی علاقه بیشتری پیدا کرد و جدیتر به آن پرداخت. در دانشگاه تاریخ هنر و باستان شناسی خواند و بین سالهای 1960 تا 1963، به عنوان عکاس برای نشریات مونیخ ایلوستریته (Münchner Illustrierte) و کریستال (Kristall) کار کرد. کار او در کریستال باعث شد تا به نقاط مختلف سفر و گزارش تهیه کند. یکی از اولین و مهمترین کارهای هوپکر در یک سفر جادهای در آمریکا و با الهام از مجموعه “آمریکاییهای” رابرت فرانک شکل گرفت.
هوپکر در 1964 به عنوان عکاس خبری به مجله استرن پیوست، همان سالی که مگنوم شروع به توزیع آرشیو خود کرد. او در سال 1972 به عنوان فیلمبردار و تهیهکننده فیلمهای مستند برای تلویزیون آلمان کار کرد و از سال 1974 با همسر دومش، اوا ویندمولر که او هم خبرنگار بود، ابتدا در آلمان شرقی و سپس در نیویورک همکاری کرد.
هوپکر یکی از به یاد ماندنیترین تصاویر را از یک رویداد منحصربهفرد تاریخ قرن بیست و یکم گرفت، عکسی از جوانان در حال گپ و گفت و استراحت در روز 11 سپتامبر، در حالی که پشت سرشان در دوردست، مرکز تجارت جهانی دارد میسوزد. البته عکاس این عکس نمادین و در عین حال تمثیلی را پنج سال بعد منتشر کرد. او در ابتدا تصمیم گرفته بود از انتشار این تصویر خودداری کند تا مبادا موجب ناراحتی شود. زمانی که با انتشار آن در یک کتاب موافقت کرد، جنجالی برپا شد و مورد نقدهای دوگانه مثبت و منفی واقع شد. کتاب در مورد عکسهای 11 سپتامبر بود. فرانک ریچ در نیویورک تایمز نوشت: «عکس هوپکر هم پیشبینیکننده و هم مهم است، عکسی از تاریخ که به زودی خواهد آمد.»
در اواخر دهه 1960، الیوت ارویت از هوپکر دعوت کرد تا به عضویت مگنوم درآید. اگرچه هوپکر از تحسینکنندگان آثار ارویت بود، اما چون مشغول کار با استرن بود، پیشنهاد وی را نپذیرفت. حدود دو دهه بعد، در سال 1989 بود که هوپکر سرانجام استرن را ترک کرد و از فرصت پیوستن به مگنوم استفاده کرد؛ جایی که قرار بود در سال 2003 رییس آن شود.
هوپکر مجموعه عکسی در مورد یک قهرمان ورزشی و نماد فرهنگی پاپ، محمد علی کلی تولید کرد که با استقبال بسیاری مواجه شد. در طی دو دیدار با علی در لندن و شیکاگو، هوپکر و همسرش این مشتزن مشهور را در حالی که برای مبارزه آماده میشد و در زمین چمن خانهاش تمرین میکرد، دنبال کردند. پرتره هوپکر از این مبارز در حال پریدن روی پلی بر رودخانه شیکاگو نمادین شد؛ جالب آنکه این عکس نتیجه بداههپردازی خود به خودی بین این دو بود، نه هر گونه پیشاندیشی و برنامهریزی. هوپکر در مورد شخصیت بازیگوش علی میگوید: «علی بسیار هوشیار، تیزبین و مراقب بود. او دوست داشت در خیابانها بچرخد و با افراد مختلف شوخی کند. با دیدن بچهها ذوق میکرد و با آنها بازی میکرد. بچهها او را میپرستیدند، او آنها را در آغوش میگرفت، چند حرکت نمادین بوکس انجام میداد و سپس در صندلی عقب خودروی سواری لینکلن خود چرت میزد.»
هوپکر در تمام مدتی که به عنوان عکاس خبری مشغول به کار بود، همیشه خود را یک روزنامهنگار میدید. تنها پس از عضویت در مگنوم بود که او نقش عکاس به عنوان هنرمند را شناخت. او گفت: «تصویر فتوژورنالیستی واقعاً بازتولید واقعیت است، هیچ چیز در مورد آن قابل جعل نیست، اما امروزه فضای بیشتری برای تفسیر واقعیت توسط عکاس وجود دارد؛ سبک، نگاه و زیباییشناسی همه مهم هستند. حتی در مگنوم، هرکسی باید تصمیم خودش را بگیرد که چقدر میخواهد در ارائه واقعیت از چشم خودش پیش برود.»
مجموعه عکسهای هوپکر از آلمان شرقی و غربی، ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی و همچنین عکسهای وی از چین، ژاپن، آمریکا، گواتمالا و دیگر کشورها به همراه گزارشهای پژوهشی ارزنده وی در چندین کتاب منتشر شده است. او همچنین از هنرمندان مهمی مانند اندی وارهول و روی لیختنشتاین عکاسی کرد و تصاویر نمادینی از ایشان برای تاریخ هنر به یادگار گذاشت.
سال 2007 یک نمایشگاه گذشتهنگر، که ۲۳۰ تصویر از ۵۰ سال کار وی را نشان میدهد، در برخی دیگر از نقاط اروپا را به گردش و نمایش درآمد. در سال 2020، پس از تشخیص بیماری آلزایمر، او و کروچن تصمیم گرفتند یک سفر جادهای در آمریکا داشته باشند. این منجر به ساخت فیلم مستند “خاطرات عزیز” (Dear Memories) شد که زندگی و کار او را از طریق خاطراتش بررسی میکند و در سال 2022 در سینماها اکران شد. در همان سال، هوپکر مجموعه عکسی با عنوان “آن گونه / راهی که بود” (The Way It Was) را منتشر کرد که شامل عکسهای رنگی آخرین سفر جادهای به همراه عکسهای سیاه و سفید سفر اولش، در کنار هم بود
کریستینا دی میدل، رییس مگنوم، در بخشی از سخنرانی خود درباره وی گفت: «توماس هوپکر برای عکاسان مگنوم یک استاد، الگو و نماد بود؛ کار او الهامبخش و آموزنده است و همواره قدرت عکاسی در شکل دادن به درک ما از جهان را به ما یادآوری میکند.» توماس هوپکر پس از یک مبارزه طولانی با آلزایمر در 10 ژوئیه 2024 در سانتیاگو، شیلی درگذشت. او 88 سال داشت.
بام خبر
گروه خبر پشت بام