در زادروز خوان میرو
سال 1374، من هنرجوی هنرستان امینالدوله بودم. یکی از معلمهای ما آنهمحمد تاتاری بود. آقای تاتاری ماهی یکبار ما را به موزه هنرهای معاصر تهران میبرد و همیشه درباره آثار بهنمایش درآمده در موزه برایمان صحبت میکرد. اولین باری که با ایشان به موزه رفتیم، در ابتدای راهروی موزه با اثری عجیب و پر از رنگ روبهرو شدیم که مرا میخکوب کرد. در همان لحظه آقای تاتاری نزدیک من آمد و گفت: «اثر میروست، هنرمند سورئالیستِ …» و بدین صورت من با اولین اثر واقعی هنر مدرن جهان روبهرو شدم. سپاسگزارم از معلمم آنهمحمد تاتاری، موزه هنرهای معاصر تهران و کسی که آن اثر خوان میرو را برای موزه خریده بود.
خوان میرو فرا (Joan Miró i Ferrà)، نقاش و پیکرساز برجسته کاتالونی، بیستم آوریل 1893، در مونتروگ در نزدیکی بارسلون متولد شد. او یکی از مهمترین چهرههای جنبش سورئالیسم و از استادان مهم هنر قرن بیستم بهشمار میآید. او گرچه سالیان بسیاری در پاریس زندگی کرد، ولی همیشه به موطن اصلی خویش برمیگشت. میرو در مدرسه هنری بارسلون با نقاشان رمانتیک و واقعگرای فرانسوی و سپس با امپرسیونیستها و پساامپرسیونیستها آشنا شد. بهطور کلی میتوان گفت که آثار میرو پیش از سال ۱۹۲۰ تحت تاثیر جریانهای مختلف هنری مانند رنگهای درخشان فوویسم، اشکال هندسی کوبیسم، نقاشی دیواری کلیساهای روم و هنر کاتالان قرار داشت.
او از همه ما سوررئالیستتر است
مدت کوتاهی پس از نقل مکان به پاریس در سال 1920، میرو با آندره برتون، ماکس ارنست، ژان آرپ، آندره ماسون و دیگر هنرمندان جنبش دادا و سوررئالیسم آشنا شد. در حالی که او با مفهوم «اتوماتیسم روانی» برتون – رویهای که میرو در طول کار طولانی خود از آن استفاده میکرد – احساس نزدیکی میکرد، چندان به مانیفستها علاقه نداشت. با این وجود، او در اولین نمایشگاه سوررئالیستها در سال 1925 شرکت کرد و برتون از او و کارش استقبال کرد و گفت: «او از همه ما سوررئالیستتر است» . در واقع، زبان نمادین خارقالعاده میرو از فرمهای نیمه انتزاعی و بیومورفیک و استفاده نوآورانه او از خط، شکل و رنگ، نشاندهنده برخی از مهمترین مفاهیم رویکرد سوررئالیستی به جهان است.
در وبسایت معتبر آرتنت، از میرو بچنین یاد شده که سبک او آمیزهای از خیال، تاکیدهای شاعرانه و برداشتی شخصی از خشونت زندگی مدرن بود. واقعیت این است که میرو در عین همراهی به سوررئالیسم، مداممشغول تولید دنیای شخصی خود بود و همین امرباعث شد که آثار وی با دیگر سوررئالیستها تفاوت بنیادین داشته باشد. مجسمهها و نقاشیها وی در بسیاری از شهرها و موزههای جهان نصب شده و طرفداران بسیاری دارد. خوان میرو فرا بیست و پنجم دسامبر ۱۹۸۳ در پالما دی مایورکا از ناراحتی قلبی درگذشت.