در زادروز لئوناردو داوینچی
لئوناردو داوینچی (۱۴/۱۵ آوریل ۱۴۵۲ – ۲ مه ۱۵۱۹) نابغه دوران رنسانس، دانشمند، نقاش، پیکرساز و معمار ایتالیایی بود. نبوغی که او در کارهایش از خود نشان داده بیش از هر چیز دیگری مورد توجه نسلهای بعد از وی قرار گرفته است. از او بیشتر از ۲۵ نقاشی باقی نمانده، ولی همگان از او به عنوان یکی از بزرگترین نقاشان تاریخ نام میبرند. از منظر بسیاری از تاریخنگاران، داوینچی کهنالگوی «فرد رنسانسی» است. او که فردی بسیار باهوش و خلاق بود، نظریات خود را در مجموعه یادداشتهایی بالغ بر هزاران صفحه ثبت کرده و طرحهای مبتکرانهای برای سلاحها و دستگاههایی همچون توپهای بخار، ماشینهای پرنده، لباس غواصی و ادوات زرهی ارائه کرده بود. البته که بسیاری از آنها هرگز ساخته نشدند.
لئوناردو نقاشیهای زیادی از جمله نقاشی یحیی تعمید دهنده، نقاشی بانویی قاقم، نقاشی بانوی صخرهها و غیره کشیده است، اما دلیل شهرت جهانی داوینچی، نقاشیهای «شام آخر» و «مونالیزا» است.
منطق و جزییات
مارکو روسکی درباره او میگوید: «تصورات زیادی در مورد رویکرد لئوناردو وجود دارد، اما دیدگاه او به جهان اساسا منطقی است و نه اسرار آمیز. همچنین روشهای تجربی مورد استفادهاش برای زمان خودش بسیار غیرعادی بوده است.»
داوینچی نقاش پرکاری نبود، ولی میتوان از او به عنوان پرکارترین نقشهکش و طراح در زمان خود نام برد. او همچنین مقالههای زیادی در مورد مسائل مختلف نوشته و طرحهایی با کوچکترین جزییات برای آنها کشیده است. علاوه بر این مقالات و طرحها، مطالعات زیادی پیرامون نقاشی انجام داده بود که از آنها برای کشیدن برخی از تابلوهای معروف خود، همچون «باکره صخرهها» و «شام آخر» استفاده کرده است. قدیمیترین نقاشی داوینچی منظرهای از دره آرنو است که در سال ۱۴۷۳ م کشیده و رودخانه، کوهها، یک قلعه و مزارع کشاورزی را با جزییاتی دقیق نشان میدهد.
تابلوی «مونالیزا» احتمالا مشهوترین چهره ساخته شده یک فرد در جهان است. از سده نوزدهم یا حتی پیش از آن به بعد، این چهره رمزآمیز، بخشی از فرهنگ عامه غربی شده است. لاژوکوندا (ژوکوند) همسر زانوبی دل ژوکوندوی بانکدار بود که پس از بازگشت لئوناردو از میلان به فلورانس نقاشی شد. داوینچی او را در حالت نشسته در میان دو ستون یک ایوان سرپوشیده به تصویر کشیده است. ابهام و راز این «خنده» پرآوازه، حاصل شیفتگی لئوناردو به سایه روشن جو و مهارتش در بازنمایی آن است.