درباره متین گوکتپه، عکاس و خبرنگار
اواخر سال 1995 اعتراضات زندانیان به وضع موجود مورد سرکوب شدید گرفت. بر اثر شدت برخورد پلیس، چندین زندانی کشته شدند و بسیاری تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. چهارم ژانویه 1996، مراسم تشییع پیکر دو تن از کشته‌شدگان با دخالت پلیس بر هم زده شد. پلیس مردم را دور کرد و فقط برخی از بستگان نزدیک اجازه حضور در مراسم خاکسپاری را یافتند. این در حالی بود که خود نیروهای امنیتی پیکر کشته‌شدگان را دفن کردند.
آن روز چند عکاس مطبوعاتی، از جمله باریش بیل، سادات آرال، و احمد شیک (که خود بعدا در سالهای 2011 و 2012 زندانی شد) توانستند برای روزنامه چپ‌گرای ینی یوزیل، عکس‌های تکان‌دهنده‌ای بگیرند. هر چند که نیروهای امنیتی با خشونت بسیار سادات آرال را به زمین انداخته و حتی دوربین او را شکستند.
بیرون از گورستان، فاجعه دیگری رخ داد. بیش از پانصد نفر، از جمله زنان و کودکان، دستگیر شده و علاوه بر پاسگاه‌های پلیس محلی، به ورزشگاه ایوپ (Eyüp Spor Salonu) منتقل شدند. در این میان، متین گوکتپه (Metin Goktepe)، عکاس و خبرنگار 28 ساله روزنامه چپ‌گرای اورنسل (Evrensel) که برای عکس‌برداری از مراسم تشییع جنازه زندانیان کشته‌شده در زندان عمرانیه، به علی بیکوی رفته بود، توسط چندین مرد به زمین زده و ربوده شد.
پنج روز بعد، پیکر بی‌جان متین در حوالی ایوپ پیدا شد. پلیس اعلام کرد که او بر اثر بیماری جان خود را از دست داده، اما کالبد شکافی متین گوکتپه فاش می‌کند که وی پیش از مرگ دچار شکستگی دنده و جراحات متعدد نیروی شده بوده و در نتیجه خونریزی مغزی از ضربه‌ای با جسم سخت بر سر جان خود را از دست داده است.
دهم ژانویه خبر منتشر و باعث حیرت و خشم مردم ترکیه شد، زیرا در ده روز اول سال، شش نفر در زندان یا در بازداشت پلیس کشته شده بودند؛ از جمله چهار روزنامه‌نگار زندانی اهل عمرانیه و همچنین در همان روز چتین کاراکویون، پسر 14 سالهای که در مرسین به ظن دزدی دستگیر شده بود، در حین بازداشت در ایستگاه پلیس ماگ آزالار جان باخت. گفته می شود این جوان چهارده ساله به طور تصادفی از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. در هر حال، چهار روز پس از تشییع جنازه زندانیان عمرانیه، تدفین دیگری به یک تظاهرات برای آزادی مطبوعات تبدیل شد.
مقامات دولتی سعی کردند با اظهارات ضد و نقیض قتل را پنهان کنند. تانسو چیلر، نخست وزیر وقت، و اورهان تاشانلار، رییس پلیس استانبول، اظهار داشتند که متین گوکتپه اصلا بازداشت نشده است. ارول کانوزکان، دادستان عمومی ایوپ، اظهار داشت که او بازداشت شد، اما در حالی که در حیاط نشسته بوده، از صندلی افتاده و دچار ضربه مغزی شده است. وزیر کشور، تئومان اونوسان مدعی شد که پس از سقوط از دیوار ورزشگاه جان خود را از دست داده است.
پس از آن ترکیه در دوره‌ای از عدم اطمینان سیاسی به سر می‌برد. به خصوص که در 24 دسامبر 1995، اسلام‌گرایان حزب رفاه در انتخابات سراسری پیروز شده بودند. در نیمه اول سال 1996، سیاستمداران “سکولاریست” احزاب راست میانه، مانند تانسو چیلر و مسعود یلماز، بر سر تشکیل دولت با هم نزاع کردند، یلماز تلاش بیهوده‌ای برای تشکیل ائتلاف با رفاه داشت. به نظر می‌رسید که این چانه‌زنی دیوانه‌وار در ترکیه‌ای دیگر رخ می‌دهد که از زندگی واقعی مردم این کشور جدا شده است.
در چنین شرایطی، در یازدهم ژانویه، رسانه‌ها به طور کلی مراسم تشییع پیکر متین گوکتپه را پوشش دادند. بسیاری از خبرنگاران حاضر در مراسم، تصویر همکار جوان خود را به لباس‌های خود سنجاق کرده بودند و به جای شعار دادن، کارت‌های مطبوعاتی و دوربین‌های خود را به اهتزاز درآوردند. به زودی، چهره وی و حتی تصویر مادرش به نماد مبارزه با سرکوب تبدیل شد. اولین ماه سال 1996، به لحظه ادای احترام به قربانیان آزادی مطبوعات تبدیل شد. در سالگرد مرگ مومکو، مردم و اعضای انجمن روزنامه‌نگاران عکس‌های گوکتپه را بالا گرفته و فریاد می‌زدند: «ما همه متین گوکتپه هستیم!».
متین گوکتپه که بود؟
متین گوکتپه دهم آوریل 1968 در روستای چیپیل استان سیواس به دنیا آمد. متین که 11 سال اول زندگی خود را در اینجا گذراند، هفتمین فرزند یک خانواده کشاورز و دامدار بود. خانواده گوکتپه از کردهای ساکن ناحیه گورون سیواس بودند.
متین که دبستان را در تنها مدرسه روستا گذراند، در سال 1979 به همراه برادرش عزیز به استانبول رفت. دوران دبیرستان را در مدرسه اسلنر گذراند و در 1986 دیپلم خود را دریافت کرد. در سال 1989 وارد دانشکده اقتصاد دانشگاه استانبول شد. متین یکی از اعضای فعال مبارزات جوانان دانشجو در دانشگاه بود. او در این دوران که جنبش دانشجویی و کارگری بسیار فعال بود، بارها بازداشت شد.
او در مارس 1992 به کار مطبوعاتی روی آورد و به‌عنوان عکاس و خبرنگار در مجله جنبش کارگری مشغول به کار شد. او که علاوه بر این، به‌عنوان خبرنگار برای مجله Haberde ve Yorumda Gerçek نیز کار می‌کرد، از اوایل ژوئن 1995 به روزنامه ارونسل پیوست. متین گوکتپه در نهایت در راه وظیفه و رسالت خود به عنوان یک خبرنگار و عکاس مطبوعاتی جان خود را از دست داد.
بام عکاسی
بهار وفایی
