«کار هنری همیشه یک خودنگاره است.» (جیم داین)
“خانه کلمات” پناهگاه چیدمانی از جیم داین، متشکل از دستنوشتههای وی، بود که از دیوارها و سقفر آویزان میشد و داین هر از گاهی، چند خطی به آن اضافه میکرد. این چیدمان که “ورقهای گلدار” نام دارد، سرانجام با قطعه “کل” که شامل پنج مجسمه است، همراه شد و به سفر خود پایان داد و حالا در اتاقی به ابعاد شش در هشت متر، در گوشهای از حیاط داخلی خانه هنر گونتر گراس در شهر گوتینگن آرام گرفته است.
در نخستین نمایشهای این اثر، جیم داین شعر «شاعر آوازخوان» خود را میخواند. در چندین اجرا هم هنگام نگارش متون و نصب آنها پذیرای مخاطبان بود و در آخرین اجراها علاوه بر کاغذها و پارچههای مکتوب معلق، در حضور مخاطبان، مستقیم بر دیوارها مینوشت و شعر میخواند. چنین بود که او شعر و نقاشی و چیدمان و اجرا را به یکدیگر پیوند میزد.
قطعات روایی ساده وی، حکایتهای بسیاری دارند که در ترکیب با مجسمهها، پرده از راز سفر شاعر برمیدارند. قصه “یوسف” و “یونس” “عهد عتیق” به سرانجام نرسیده، با اشارههایی به “ماه خونین” و “طلوع ناپایدار” رمانتیکها مواجه میشویم و باید از پی “سگ دیوانه” بدویم. این اشعار و جملات پراکنده بر دیوارها پنج مجسمه چوبی بزرگ و یک سردیس سفید و عظیم خود جیم داین را احاطه کردهاند؛ سردیس داین همچون ارفئوس است در میان آژیرهای یونانی*.
جیم داین شانزدهم ژوئن 1935 در سینسیناتی اوهایو در آمریکا متولد شد. او که دانشآموخته کارشناسی هنرهای زیبا از دانشگاه اوهایو است، یکی از نمایندگان برجسته هنر معاصر آمریکا بهشمار میآید. او علاوه بر شعر و نقاشی به گرافیک، پیکرسازی و عکاسی نیز پرداخته است و با جنبشهایی چون پاپ و نئودادا همراه بوده است.
.
پینوشت
*-آژیرهای یونانی (مفرد: Σειρήν / Seirḗn ؛ جمع: Σειρῆνες / Seirênes) موجودات خطرناکی بودند که با موسیقی و آواز دلربای خود ملوانان را فریب میدادند تا در اثر برخورد با صخرهها غرق شوند. اغلب آنها را در خدمت پوزیدون / پوسایدون (Ποσειδων / Poseidôn) ، یکی از دوازده ایزد المپنشین یونان باستان میدانند که خدای آبهای شور و شیرین و دریاها، رودخانهها، سیل، خشکسالی، زمینلرزه و اسبها بهشمار میرود و نام وی به معنی “سرور (شوهر) زمین” است.
بام پیکرسازی
نویسنده: بهمن تندرکیا
