اودالیسک در برابر ونوس
مجموعه «اودالیسک» طراحی‌های هنری ماتیس در سفر به
الجزایر است که به نوعی نقطه طلاقی دو فرهنگ شرق و غرب را عیان می‌سازد.
هنرمند تلفیقی از برهنه‌نگاری را در پس زمینه‌ای خرد و شکسته
از تقسیمات هندسی معماری و یا آراسته به نقش و نگار اسلیمی
و ختایی با یک یا چند پیکر طراحی کرده است. در عین حال
زیبایی‌شناسی ماتیس در سبک و سیاق منریستی جلوه پیدا کرده است.
طراحی فرم پیکرها از شیوه طراحی دقیق و واقع‌گرا خارج شده
و در تناسبات آن تا اندازه‌ای اغراق صورت گرفته است. نقش و
نگار پس‌زمینه بیانی از تعبیر هنرمند نسبت به شرق، آرامش خیال و
جایگاه انسان نسبت به محیط اطراف است.
نقوشی که در قسمت‌هایی در تبادل کنتراست با پیکرهای
نیمه عریان تلفیق شده و کل منسجمی را ارائه داده،
نشان از همان رویکرد دارد. صور خیال و نقش‌مایه‌های نگارگری
که در فضای خلاصه شده طراحی‌های هندسی به تصویر درآمده،
به طراحی‌های خودسامان و آنی روزانه پهلو می‌زند.
هر چند که این آثار به رویکرد شرق‌انگارانه هم نزدیکند،
اما به تعبیری، جای خالی پیکر انسان را که در بازه‌ای از زمان
حاکمیت اسلام حرام دانسته می‌شد، در این طراحی‌ها دیده می‌شود
و ماتیس حضور انسان را در زندگی با ترکیبات مختلف از نقوش اسلامی ارائه داده است.
آن‌چه که قبلا مبتنی بر الگوی زیبایی‌شناسی ونوس، در زنی خفته نمایان می‌شد،
در طراحی‌های ماتیس به اغراق در تناسبات و کشیدگی بدن برگرفته
از احساسات هنرمند نسبت به محیط و فضا تبدیل شده است.
بام طراحی
نویسنده: انیس تبرایی
.
