آن کل متناقض؛ نگاهی به نمایشگاه آثار مریم فرشاد در گالری آران، با عنوان «خلق مداوم»
«درستایش حرکت»، «تاملی در مشاهده» و «گشایش معادله» سه بخش گزاره نمایشگاه «خلق مداوم» را تشکیل می‌دهند. کلیدواژه‌های «حرکت»، «خیال»، «تماشا» و مهم‌تر از همه «ماده‌المواد» که تعبیری از ایده‌ای اصلی و اساسی در نوع مواجهه با مفهوم بنیادینی چون کهکشان یا به طور مشخص، یک سحابی است، به ساختار گشتالتی حیات اشاره دارد.
زمانی که هر جز در مواجهه با کل، هستی مستقلی دارد و در عین حال، کل بزرگتر از مجموع اجزای آن است و به آن معنای کامل می‌بخشد. گویی مریم فرشاد در تلاش برای به‌کارگیری «ماده‌المواد» در فرم‌ها و خطوطی مشترک است. او در ارایه لایه‌های پیدا و پنهان نقاشی‌هایش، با تاسی جستن از الگوهای مشترکی که در عناصر تشکیل‌دهنده کیهان وجود دارند، از جوهر اصلی آن‌ها سود می‌جوید.
نمایشگاه علاوه بر تابلوهای نقاشی که با پالت رنگی یکسانی به نمایش درآمدند و این نکته با مفهوم چندوجهی و متنوع کیهان در تناقض است، شامل چند حجم متحرک و متنوع نیز است. «خلق مداوم» با رویکردی جست‌وجومحور و با تکیه بر درک و دریافتی شخصی، ستایشی است از چگونگی روند شکل‌گیری، دگرگونی و تداوم حیات در هستی. این نگاه مکاشفه‌گر صرفا محدود به تغییر و تحولی درونی در طبیعت نیست، بلکه نیم نگاهی هم به وجود انسان و قیاس او به عنوان نمونه‌ای کوچک از این نظام ساختارمند دارد. تصویر واضح و مشخص آن اشاره‌هایی به حضور مادی و معنوی هنرمند در برخی از کارهاست.
اثری با عنوان «داستان یک چرخش» که در آن هنرمند ردپایی از اولین لحظه‌های حضورش در کره خاکی را به عنوان نشانه‌ای حداقلی، از جزیی در کل می‌بیند و یا در سه‌گانه «تماشاخانه پرواز»، «سیاره هفتم» و «کرانه‌های نظر» با جعبه‌های چندوجهی و هندسی روبه‌رو هستیم که علاوه بر طراحی‌های خطی مختلف، در حکم جعبه جادو یا تداعی‌گر طلسم و اسطرلابی، حامل رازهای نهان هستند. اما بعد از باز شدن جعبه‌ها با عناصر مختلفی آشنا می‌شویم که برای هنرمند نشانه‌هایی از مسیر زندگی و شاید برای مخاطب صرفا چیزی برای خالی نبودن عریضه باشند و از آن کارکرد رمزگونه این سه‌گانه کاسته می‌شود. همچنین کتابی که با ظرافت بسیار طراحی و ساخته شده و روی رحلی با همان نشانه‌های نمادین و گاه شخصی قرار گرفته است.
این حد از شخصی‌نگری در ارایه یک اثر تعابیر متفاوتی را پیش می‌کشد که ممکن است در نهایت کمکی به تکامل اثر نکند. در نهایت نمایشگاه «خلق مداوم» در ادامه الگوها و طیف‌های گوناگون در مسیر رشد و تعالی و مباحث کیهان‌شناسی، در خوانشی شخصی و سیر شناختی ذهنی هنرمند، با تکیه بر خیال، راه‌های ارتباطی تازه‌ای را می‌سازد که آگاهی معنادار و منظمی را در عین بی‌نظمی به نمایش می‌گذارد. جهان متنی آثار، جهانی پر رمز و راز است که گویی در توالی تماشای آثار از ابتدا تا انتهای آن، حرکت و توالی و تامل در سلسله‌ای از تصاویر و جملات، معانی حاکم بر پدیده‌ها را در شالوده‌ی فضایی و کیهانی کشف می‌شود.
بام گردی
دبیر: محمد شمس
