شاید هیچ هنرمند مدرنی به اندازه جیمز انسور نمونه عالی این جمله بودلر نباشد که در سال 1862 در مقاله «نقاشان و حکاکی‌ها» گفته است: «حکاکی هنری عمیق و خطرناک و مملو از خیانت است که عیوب ذهن یک هنرمند را به وضوح فضیلت‌هایش نشان می‌دهد».
هفت گناه کبیره
در سال ۱۹۰۴، جیمز انسور آلبومی شامل هشت چاپ با عنوان «گناهان مرگبار» را منتشر کرد؛ مجموعه‌ای از چاپ‌های طنزآمیز بر اساس مضامین اخلاقی سنتی مسیحی. نخستین تصویر آن یک اسکلت بالدار است که بر فراز شخصیت‌های هفت گناه کبیره شناور است و گویی آن‌ها را ریشخند می‌کند. طراحی و چاپ و ارایه این مجموعه نه چندان مفصل، از سال ۱۸۸۸ تا ۱۹۰۴ به طول انجامید. اولین حکاکی مربوط به سال ۱۸۸۸ است که «هوس» را به تصویر می کشد. ده سال بعد انسور این مجموعه را تکمیل کرد و پس از آن هم بارها به ویرایش و رنگ‌گذاری نسخه‌هایی از این چاپ‌ها پرداخت. در اغلب نسخه‌های رنگی، انسور از آبرنگ و گواش روی چاپ اصلی استفاده کرده است.
جزییات کوچک و متفکرانه پیکرها، شخصیت‌های عجیب و غریب آن‌ها را در کانون توجه قرار می‌دهد. انسور بدن‌ها و چهره‌های از ریخت افتاده و چین و چروک و زشتی آن‌ها را با خطوط قهوه‌ای و قرمز برجسته کرده است. از سوی دیگر با سایه‌های ظریف، به چهره مرگ عمق و بُعد افزوده و او را به تهدیدی بزرگ‌تر آغشته می‌کند. پیکرهای رنگارنگ بر پس‌زمینه آبی گویی بر صحنه‌ای فریبنده می‌لرزند. همان‌طور که یوجین دمولدر اشاره کرده: «چاپ‌های رنگی وی درخشندگی ویژه‌ای دارند؛ رنگ‌های گرم و درخشانی که آن‌ها را زنده می‌کند، نشان از به سخره گرفتن هراس دارد.» انسور نسخه خاصی از این مجموعه را به دوستش تقدیم کرده و پایین نخستین تصور آن چنین نوشته است: «من این گناهان زشت را به آلبرت کروکز تقدیم می‌کنم و آرزو می‌کنم که آن‌ها ملایم‌تر باشند.»
طنز و بیانگری
جیمز سیدنی انسور سیزدهم آوریل 1860 در اوستند بلژیک متولد شد. او که علاقه‌ای به تحصیلات آکادمیک نداشت، در پانزده سالگی مدرسه را رها کرد تا آموزش هنری خود را با دو نقاش محلی آغاز کند. از سال 1877 تا 1880، او در آکادمی رویال هنرهای زیبای بروکسل حضور یافت. از سال 1880 تا 1917، او استودیوی خود را در اتاق زیر شیروانی خانه والدینش داشت و تا پایان عمر در آنجا مشغول به کار بود. او پس از یک بیماری کوتاه در نوزدهم نوامبر 1949، در 89 سالگی درگذشت.
نقاشی‌های رئالیستی و رمانتیک اولیه او منتقدان را تحت تاثیر قرار داد. با این حال، در اواسط دهه 1880، بسیاری از کارهای جدید وی چندان مقبول نبود. بسیاری آثار او را مردود می‌دانستند، به ویژه تابلوی «ورود مسیح به بروکسل» را مصداق رسوایی دانستند. انسور که یک ملحد مادام العمر بود، به سمت تصویرهای مسیحی گروتسک گرایش داشت، نه به دلیل محتوای خداباورانه آن، بلکه به این دلیل که بهترین عناصر نمادین را برای تجسم انزجار فزاینده خود از جهان، در آن‌ها می‌یافت.
برخی منتقدان بر این باورند که آثار انسور تصاویر مهم و الهام‌بخش اکسپرسیونیسم و همچنین سوررئالیسم بوده است. اکسپرسیونیسم آثار او به طور قطع منحصر به فرد است. بسیاری از معروف‌ترین آثار او شامل استفاده متراکم از رنگ‌های متنوع هستند که با دست‌مایه قرار دادن موضوعاتی مانند صحنه‌های مذهبی و کارناوال، اشکالی از نقدهای اجتماعی و سیاسی را به تصویر می‌کشند.
بام نقاشی
نویسنده: بهمن تندرکیا
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشت‌بام
