خشونت ملایم
زمین همچون مادری، انسان را در آغوش خود پرورانده، اما گویی که آدمی، این فرزند ناخلف، مورد غضب مادر خویش واقع شده است؛ انسان طبیعت را تخریب کرده و طبیعت هم خشونت را در حق انسان تمام کرده است. از طرف دیگر آدمی برای توجیه هر پدیده یا اتفاقی آن را طبیعی جلوه داده است. حال آنکه همین طبیعی بودن محل تردید و پرسش است. اما آیا خشونت انسان نسبت به خویش و همنوع خویش، امری طبیعی است؟! گویی که این پرسش نقطه آغاز حرکت بهار اصلانی برای عکاسی از آدمها در طبیعت بوده؛ او در مجموعه «خائوس» انسانهای پراکنده و وامانده در چشماندازهای طبیعت را به تصویر کشیده است.
اصلانی در استیتمنت این مجموعه، به وقایع دردناک و ترسناکی اشاره کرده که در این مکانها اتفاق افتاده؛ بیرون یک معدن سیمان، کنار یک برکه یا رودخانه در دامنه کوه و همان درهای که برای وی آشنا بوده، اتفاقات و ماجراهای غریبی رخ داده است؛ از استخراج بیرویه معدن و خشک شدن امتداد رودخانه تا قتل و تجاوز وخودسوزی و خودکشی. اصلانی از افرادی که در همان مناطق مشغول گردش بودهاند، به صورت آنی و تصادفی عکاسی کرده است و گویی سه زمان و موقعیت متفاوت را مد نظر داشته؛ بخشی شامل عکسهایی با نمای باز و در طول روزُ از آدمهای متعدد در چشمانداز استُ، به گونهای که افراد در کادر بسیار کوچک هستند و هرچند که این آدمها به تفرج آمدهاند، اما واماندهاند.
در واقع این مجموعه غلبه طبیعت و حقارت انسان در برابر آن را نشان میدهد
بخش دیگر، عکسهایی است که از نمای نزدیکتر اما در تاریکی ثبت شده و هراس غریبی را تداعی میکنند و تعداد افراد هم در این عکسها کمتر است. دسته آخر عکسهایی است از نمای نزدیکتر که تنها یک نفر در آن حضور دارد؛ فردی که چهره و اندامش لابهلای شاخ و برگ درختان گم شده یا به بیننده پشت کرده یا در موقعیتی ضدنور قرار دارد؛ آدمهایی بیهویت که در طبیعت گم یا سرگردانند. در واقع این مجموعه غلبه طبیعت و حقارت انسان در برابر آن را نشان میدهد.
هر چند که جز با خواندن استیتمنت کامل ـ نه نسخه خلاصه بر دیوار گالری ـ حدود دلالت این عکسها چندان دست یافتنی نیست و در نگاه اول، همچون عکسهای ساده یادگاری از یک روز گردش با دوستان یا خانواده در طبیعت هستند. اما نکته فرعی جالب توجه همین عکسهای ساده این است که با این که کاملا مستند هستند، در مواردی بهواسطه انتخاب کادر و نورسنجی عکاس، همچون عکسهای صحنهآراییشده به نظر میرسند. از سوی دیگر، قطع برابر و کادر افقی عکسها، منظری کلی را تداعی میکند؛ روایتی آرام و بدون راوی از رنجی که میبریم و نمیدانیم.
#بام_گردی
دبیر: محمد شمس
نویسنده: زروان روحبخشان
تصاویر:
برای خرید نسخه کاغذی پشت بام به این لینک مراجعه کنید.
شرکت نگاه روشن پارس حامی پشتبام
