گالری گردی 15 تیر

«منشی همه فن حریفش» – His Girl Friday – (1940)

کارگردان: هاوارد هاکس

بازیگران: کری گرانت، روزالیند راسل، رالف بلامی

کمدی های دیوانه وار دهه های 1930 و 1940 آمریکا، به شکل گیری گونه ای سینما منجر شد که بعدها نام کمدی های « اسکروبال» را بر آن نهادند. کمدی های اسکروبال (Screwball) که معنی خل و چل و عجیب غریب می دهد، ریشه های کهنی دارد. در کمدی های یونان باستان به عنوان نمونه می توان از نمایشنامه لیسیستراتا اثر آریستوفان نام برد با قهرمان زن سیاس و زیرکی که جنگی را به مدد همدستی و اتحاد با زنان دشمن و تشویق آنان به محروم کردن شوهرانشان از عشق بازی با آنان، فیصله می دهد. این نوع از کمدی ها که قرنها بعد در آمریکا در دوران رکود اقتصادی رونق گرفتند یکی از ژانرهای مختص سینمای آمریکا در کنار ژانر وسترن شد که مردم و بیش از مردان، زنان را به سالنهای سینما می کشاند. « کمدی های جنسی بدون رابطۀ جنسی» عبارتی که اندروساریس در توصیف آنها بکار برده است، قیقاج های ماهرانه و ظریف فیلمسازان از لابلای قوانین سفت و سخت ممیزی نظامنامه معروف هِیز بود که از کوچه پس کوچه های انواع تمهیدات بصری و با استفاده از تداعی ها، رابطه جنسی را بدون نمایش آن به تخیل تماشاگران می سپرد.

نمایش کمدی برادوی « صفحۀ اول» (The Front Page) به قلم دو گزارشگر روزنامه «شیکاگو ریپورتر»، در سال 1928، با مضمونی وسوسه برانگیز ، دستمایه حداقل چهار اقتباس سینمایی گردید. پس از اقتباس ماندگار هاوارد هاکس در سال 1940، این وسوسه گریبان بیلی وایلدر را هم گرفت تا او نیز در سال 1974 با زوج جک لمون و والتر متیو به سراغ این داستان برود. تغییر کلیشه «زن مظلوم»  به زن آزاد و مستقل و خود رای که در نبردهای جدل و گفتگوهای تلافی جویانه، گوی سبقت در تندتند حرف زدن و حاضرجوابی را از مردان می ربودند با دیالوگهایی پر از کنایه و هجو، بمبهای کلامی را در صحنه های پرشتاب منفجر می کرد که با هرج و مرج و بدو بدو های بی امان و کمدی اسلپ استیک به اوج هیجان دست می یافت.

والتر برنز سردبیر عصا قورت داده و بی احساس روزنامه «صبح شیکاگو»، شستش خبردار می شود که زن سابقش هیلدی، گزارشگر درجه یک روزنامه و «منشی همه فن حریفش»، می خواهد با مردی که کارگزار بیمه است ازدواج کند و خانه داری پیشه کند. والتر که غرورش اجازه نمی دهد با ابراز احساسش به هیلدی، جلوی ازدواج او را بگیرد، نقشه می کشد تا با متقاعد کردن هیلدی به تهیه آخرین گزارش برای روزنامه، کاسه کوزۀ ازدواج او را به هم بریزد تا شاید دوباره دل او را به دست آورد بدون اینکه مجبور باشد روی غرور خود پا بگذارد. تهیه این گزارش اما پای روزنامه، هیلدی و والتر را به ماجراهای پیش بینی نشده و وخیمی باز می کند که با داغ تر شدن خبرهایی که روی صفحه روزنامه می رود، رابطه آنان نیز اوج می گیرد. در جدال عشق و تسویه حساب های هیلدی و والتر، هیاهوی فسادهای پشت پرده سیاسی، رقابتهای رسانه ای و اقتصاد زمین گیر ، از لابلای دیگ جوشان دیالوگها، تایپ تند خبرها با ماشین تحریری که حروف را بر کاغذ می کوبند و زنگ تلفنهایی که بی امان رینگ رینگ می کنند از درون فیلم هاکس به بیرون سرریز می کند. در آخر جای آن دارد که کمی از اعتبار فیلم بزرگ را به دختری بدهیم که روزی در جمعی دوستانه، به درخواست هاکس نمایشنامه را بلند خواند و این فکر را به سر هاکس انداخت که با تغییری بنیادین در اصل اثر، شخصیت خبرنگار را از مرد به زن تغییر دهد. به آن دخترِ His Girl Friday  ِ هاکس !

به پیشنهاد ارغوان نامور و شهاب عبداله‌پور