روزهای عالی (Perfect Days)

2023

کارگردان: ویم وندرس

محصول ژاپن و آلمان

اگر کسی بگوید داستان فیلم روزهای عالی، مرور روزهای زندگی مردی ژاپنی است که وظیفۀ نظافت توالت های عمومی در محله های بالا شهر توکیو را دارد همان قدر درست است که بگوید داستان فیلم روزهای عالی، مکاشفۀ عمیق ترین لحظات زندگی در پس روزمرگی و تکرار است. ناگفته پیداست که هنر یافتن تجلی لحظه های استعلایی درتکرار و تداوم زندگی از عمق نگاه کارگردانی چون وندرس بر می آید.

هیرایاما مردی میانسال است که در محله ای قدیمی در توکیو در طبقه بالای خانه ای قدیمی سکنی دارد. او هر بامداد از خواب بر می خیزد. رختخواب پاکیزۀ خود را جمع می کند و در گوشۀ اتاق ساده و زیبایش می گذارد. دست و روی خود را می شوید و مسواک می زند. گلدانهای کوچک خود را آبپاشی و نوازش می کند. لباس نظافتچیان شهرداری را به تن می کند و آنگاه که از آستانۀ خانه، قدم به بیرون می گذارد به آسمان نگاه می کند و به روزی که در پیش دارد لبخند می زند. از ماشین خودکاری که انگار سالها پیش کنار کوچه، یک بار گذاشته شده و همانجا جا مانده و از جایش تکان نخورده، قوطی قهوه ای با سکه می خرد. سوار ماشین ون خود که سطلها ، جاروها و دستمالها در آن مرتب و به قاعده قرار گرفته می شود. نوار کاستی از سالهای دور در ضبط ماشین می گذارد و سفر خود را با طلوع آفتاب، به آن سوی شهر همراه با سفر خورشید در آسمان آغاز می کند.

هیرایاما آیین زندگی اش را همچون عبادتی، خالصانه با خضوع و خشنودی، هر روز بر پا می دارد. نظافت توالتهای توکیو با طراحی مدرن که شگفتی ما را بر می انگیزد با دقتی بسیار، هر روز به دست هیرایاما و همکار جوان و سر به هوایش صورت می گیرد. هنگام ظهر هیرایاما ساندویچ خود را در پارکی مشجر زیر سایه درختانی بلند می خورد و پس از ناهار، از برگهای درختان که در باد و زیر نور خورشید می رقصند با دوربین کامپکت کوچکش عکس می گیرد. عکسها را پس از پر شدن حلقه، به مغازه ای برای چاپ می دهد و بعد آنها را در خانه انتخاب و در قوطی جمع می کند. هیرایاما هر شب قبل از خواب، زیر نور چراغ مطالعۀ اش داستانهای “فاکنر” و “پاتریشیا های اسمیث” می خواند و به خواب می رود. هیرایاما هر شب، خواب درختان و برگهایشان را می بیند.

از گذشتۀ این مرد هم می فهمیم، هم نمی دانیم، مثل خوابهایش که لحظاتی امپرسیونیستی از برگهای درختان و تصاویر جاری روزهایش هستند. آهنگهای کاست های قدیمی اش، بخشی از سرگذشت اویند جاری در امروزش. خواهر زاده ای دارد که از خانه بیرون زده و به خانۀ او پناهنده می شود و خواهری ثروتمند که با شوفرش به محلۀ قدیمی محل زندگی او شبانه سر می زند تا دخترش را با خود ببرد و از هیرایاما می خواهد که به پدر سالخورده و مبتلا به فراموشی شان سری بزند. هیرایاما در کافۀ زنی زیبا و میانسال شبها را به نوشخواری می گذراند و در هاله ای از عشق، او را می ستاید. صحنۀ زیبای آواز خواندن زن و ملاقات هیرایاما با شوهر سابق زن از درخشانترین لحظات فیلم است جایی که دو مرد مثل دو پسر بچه کنار رودخانه با هم سایه بازی می کنند.

بازی کوجی یاکوشو، برندۀ بهترین بازیگر مرد در جشنوارۀ کن 2023، در آخرین لحظات فیلم، خیره کننده است هنگامی که به ترانۀ ” Feeling Good” از “نینا سیمونه” گوش می سپارد و چهره اش رنگین کمانی از احساسات را با اشکهایی از شعف به اوج می رساند.

به پیشنهاد ارغوان نامور و شهاب عبداله‌پور